Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 20
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 20/ मन्त्र 45
    ऋषिः - आङ्गिरस ऋषिः देवता - वनस्पतिर्देवता छन्दः - त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    24

    वन॒स्पति॒रव॑सृष्टो॒ न पाशै॒स्त्मन्या॑ सम॒ञ्जञ्छ॑मि॒ता न दे॒वः।इन्द्र॑स्य ह॒व्यैर्ज॒ठरं॑ पृणा॒नः स्वदा॑ति य॒ज्ञं मधु॑ना घृ॒तेन॑॥४५॥

    स्वर सहित पद पाठ

    वन॒स्पतिः॑। अव॑सृष्ट॒ इत्य॒वऽसृ॑ष्टः। न। पाशैः॑। त्मन्या॑। स॒म॒ञ्जन्निति॑ सम्ऽअ॒ञ्जन्। श॒मि॒ता। न। दे॒वः। इन्द्र॑स्य। ह॒व्यैः। ज॒ठर॑म्। पृ॒णा॒नः। स्वदा॑ति। य॒ज्ञम्। मधु॑ना। घृ॒तेन॑ ॥४५ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    वनस्पतिरवसृष्टो न पाशैस्त्मन्या समञ्जञ्छमिता न देवः । इन्द्रस्य हव्यैर्जठरम्पृणानः स्वदाति यज्ञम्मधुना घृतेन् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    वनस्पतिः। अवसृष्ट इत्यवऽसृष्टः। न। पाशैः। त्मन्या। समञ्जन्निति सम्ऽअञ्जन्। शमिता। न। देवः। इन्द्रस्य। हव्यैः। जठरम्। पृणानः। स्वदाति। यज्ञम्। मधुना। घृतेन॥४५॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 20; मन्त्र » 45
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ- যিনি (পাশৈঃ) দৃঢ় বন্ধন দ্বারা (বনস্পতিঃ) বৃক্ষসমূহের পালনকর্ত্তা (অবসৃষ্টঃ) আজ্ঞা প্রদত্ত পুরুষের (ন) সমান (ত্মন্যা) আত্মা সহ (সমঞ্জন্) সম্পর্ক করিয়া (দেবঃ) দিব্য সুখ প্রদাতা (শমিতা) যজ্ঞের (ন) সমান (ইন্দ্রস্য) ঐশ্বর্য্যের (জঠরম্) উদরের সমান কোশকে (পৃণানঃ) পূর্ণ করিয়া (হব্যৈঃ) আহার যোগ্য (মধুনা) মধু এবং (ঘৃতেন) ঘৃতাদি পদার্থ দ্বারা (য়জ্ঞম্) অনুষ্ঠান করিবার যোগ্য যজ্ঞ করিয়া (স্বদাতি) উত্তম প্রকার স্বাদ গ্রহণ করিবে, সে রোগরহিত হইবে ॥ ৪৫ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ- এই মন্ত্রে উপমালঙ্কার আছে । যেমন বটাদি বনস্পতি বৃদ্ধিপ্রাপ্ত হইয়া ফল প্রদান করে, যেমন বন্ধনে আবদ্ধ চোর পাপ হইতে নিবৃত্ত থাকে অথবা যেমন যজ্ঞ সব জগতের রক্ষা করে সেইরূপ যজ্ঞকর্ত্তা যুক্ত আহার বিহার কারী মনুষ্য জগতের উপকারক হইয়া থাকে ॥ ৪৫ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - বন॒স্পতি॒রব॑সৃষ্টো॒ ন পাশৈ॒স্ৎমন্যা॑ সম॒ঞ্জঞ্ছ॑মি॒তা ন দে॒বঃ ।
    ইন্দ্র॑স্য হ॒ব্যৈর্জ॒ঠরং॑ পৃণা॒নঃ স্বদা॑তি য়॒জ্ঞং মধু॑না ঘৃ॒তেন॑ ॥ ৪৫ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - বনস্পতিরিত্যস্যাঙ্গিরস ঋষিঃ । বনস্পতির্দেবতা । ত্রিষ্টুপ্ ছন্দঃ ।
    ধৈবতঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top