Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 21
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 21/ मन्त्र 32
    ऋषिः - स्वस्त्यात्रेय ऋषिः देवता - सरस्वत्यादयो देवताः छन्दः - विराडतिधृतिः स्वरः - षड्जः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    5

    होता॑ यक्षदि॒डेडि॒तऽआ॒ जु॒ह्वा॑नः॒ सर॑स्वती॒मिन्द्रं बले॑न व॒र्धय॑न्नृष॒भेण॒ गवे॑न्द्रि॒यम॒श्विनेन्द्रा॑य भेष॒जं यवैः॑ क॒र्कन्धु॑भि॒र्मधु॑ ला॒जैर्न मास॑रं॒ पयः॒ सोमः॑ परि॒स्रुता॑ घृ॒तं मधु॒ व्यन्त्वाज्य॑स्य॒ होत॒र्यज॑॥३२॥

    स्वर सहित पद पाठ

    होता॑। य॒क्ष॒त्। इ॒डा। ई॒डि॒तः। आ॒जुह्वा॑न॒ इत्या॒ऽजुह्वा॑नः। सर॑स्वतीम्। इन्द्र॑म्। बले॑न। व॒र्धय॑न्। ऋ॒ष॒भेण॑। गवा॑। इ॒न्द्रि॒यम्। अ॒श्विना॑। इन्द्रा॑य। भे॒ष॒जम्। यवैः॑। क॒र्कन्धु॑भि॒रिति॑ क॒र्कन्धु॑ऽभिः। मधु॑। ला॒जैः। न। मास॑रम्। पयः॑। सोमः॑। प॒रि॒स्रुतेति॑ परि॒ऽस्रुता॑। घृ॒तम्। मधु॑। व्यन्तु॑। आज्य॑स्य। होतः॑। यज॑ ॥३२ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    होता यक्षदिडेडितऽआजुह्वानः सरस्वतीमिन्द्रम्बलेन वर्धयन्नृषभेण गवेन्द्रियमश्विनेन्द्राय भेषजँयवै र्कर्कन्धुभिर्मधु लाजैर्न मासरम्पयः सोमः परिस्रुता घृतम्मधु व्यन्त्वाज्यस्य होतर्यज ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    होता। यक्षत्। इडा। ईडितः। आजुह्वान इत्याऽजुह्वानः। सरस्वतीम्। इन्द्रम्। बलेन। वर्धयन्। ऋषभेण। गवा। इन्द्रियम्। अश्विना। इन्द्राय। भेषजम्। यवैः। कर्कन्धुभिरिति कर्कन्धुऽभिः। मधु। लाजैः। न। मासरम्। पयः। सोमः। परिस्रुतेति परिऽस्रुता। घृतम्। मधु। व्यन्तु। आज्यस्य। होतः। यज॥३२॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 21; मन्त्र » 32
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ- হে (হোতঃ) হবনকারী ব্যক্তি ! যেমন (ইডা) স্তুতি করিবার যোগ্য বাণী দ্বারা (ঈডিতঃ) প্রশংসাযুক্ত (আজুহ্বানঃ) সৎকার দ্বারা আহূত (হোতা) প্রশংসা করিবার যোগ্য মনুষ্য (বলেন) বল দ্বারা (সরস্বতীম্) বাণী ও (ইন্দ্রম্) ঐশ্বর্য্যকে (ঋষভেন) চলিবার যোগ্য উত্তম (গবা) বৃষ দ্বারা (ইন্দ্রিয়ম্) ধন তথা (অশ্বিনা) আকাশ ও পৃথিবীকে (য়বৈঃ) যব আদি অন্ন দ্বারা (ইন্দ্রায়) ঐশ্বর্য্য হেতু (ভেষজম্) ঔষধকে (বর্দ্ধয়ন্) বৃদ্ধি করিয়া (কর্কন্ধুভিঃ) বদরী ফলের ক্রিয়াকে ধারণকারীদের হইতে (মধু) মিষ্ট (লাজৈঃ) প্রফুল্লিত অন্নসমূহের (ন) সমান (মাসরম্) ভাতকে (য়ক্ষৎ) সঙ্গত করিবে সেইরূপ যাহা (পরিস্রুতা) সব দিক দিয়া প্রাপ্ত রস সহ (সোমঃ) ওষধিসমূহ (পয়ঃ) রস (ঘৃতম্) ঘৃত (মধু) ও মধু (ব্যন্তু) প্রাপ্ত হইবে উহাদিগের সহ বর্ত্তমান তুমি (আজ্যস্য) ঘৃতের (য়জ) হোম কর ॥ ৩২ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ- এই মন্ত্রে উপমা ও বাচকলুপ্তোপমালঙ্কার আছে । মনুষ্য ব্রহ্মচর্য্য দ্বারা শরীর ও আত্মার বলকে তথা বিদ্বান্দিগের সেবা বিদ্যা ও পুরুষার্থ দ্বারা ঐশ্বর্য্য প্রাপ্ত হউক, পথ্য ও ঔষধের সেবন দ্বারা রোগের বিনাশ করিয়া আরোগ্য লাভ করুক ॥ ৩২ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - হোতা॑ য়ক্ষদি॒ডেডি॒তऽআ॒জুহ্বা॑নঃ॒ সর॑স্বতী॒মিন্দ্রং॒ বলে॑ন ব॒র্ধয়॑ন্নৃষ॒ভেণ॒ গবে॑ন্দ্রি॒য়ম॒শ্বিনেন্দ্রা॑য় ভেষ॒জং য়বৈঃ॑ ক॒র্কন্ধু॑ভি॒র্মধু॑ লা॒জৈর্ন মাস॑রং॒ পয়ঃ॒ সোমঃ॑ পরি॒স্রুতা॑ ঘৃ॒তং মধু॒ ব্যন্ত্বাজ্য॑স্য॒ হোত॒র্য়জ॑ ॥ ৩২ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - হোতেত্যস্য স্বস্ত্যাত্রেয় ঋষিঃ । সরস্বত্যাদয়ো দেবতাঃ । বিরাডতিধৃতিশ্ছন্দঃ ।
    ষড্জঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top