यजुर्वेद - अध्याय 11/ मन्त्र 13
यु॒ञ्जाथा॒ रास॑भं यु॒वम॒स्मिन् यामे॑ वृषण्वसू। अ॒ग्निं भर॑न्तमस्म॒युम्॥१३॥
स्वर सहित पद पाठयु॒ञ्जाथा॑म्। रास॑भम्। यु॒वम्। अ॒स्मिन्। यामे॑। वृ॒ष॒ण्व॒सू॒ इति॑ वृषण्ऽवसू। अ॒ग्निम्। भर॑न्तम्। अ॒स्म॒युमित्य॑स्म॒ऽयुम् ॥१३ ॥
स्वर रहित मन्त्र
युञ्जाथाँ रासभँयुवमस्मिन्यामे वृषण्वसू । अग्निम्भरन्तमस्मयुम् ॥
स्वर रहित पद पाठ
युञ्जाथाम्। रासभम्। युवम्। अस्मिन्। यामे। वृषण्वसू इति वृषण्ऽवसू। अग्निम्। भरन्तम्। अस्मयुमित्यस्मऽयुम्॥१३॥
विषय - दो उत्तम अधिकारियों का योग्य विद्वान् पुरुष को नियुक्त करना ।
भावार्थ -
हे ( वृषण्वसू ) समस्त सुखों के वर्षक और सबको बसाने वाले स्त्री पुरुषो या विद्वान् गणो ! ( युवम् ) तुम दोनों ( याने ) गमन करने में समर्थ रथ में जिस प्रकार ( रासभम् ) शब्द और दीप्त से युक्त अग्नि का शिल्पी लोग प्रयोग करते हैं उसी प्रकार, हे ( वृषण्वसू ) प्रजा पर सुख वर्षण करनेहारे वीर पुरुषो और हे वसो ! वासशील प्रजाजन ( युवं ) आप लोग ( अस्मिन् यामे ) इस राज्य की नियम व्यवस्था में ( स्मयुम् ) हमें मुख्य उद्देश्य तक पहुंचाने में समर्थ या हमें चाहने वाले हमारे प्रिय हितैषी, ( भरन्तम् ) राष्ट्र के भरणपोषणकारी या कार्य संचालन करनेहारे ( रासभम् ) विज्ञानोपदेश से प्रकाशमान, ( अग्निं ) ज्ञानवान् पुरुष को ( युञ्जाथाम् ) उत्तम पदपर नियुक्त करो। अथवा (अग्निं भरन्तम् = हरन्तं )अग्नि के समान तेजस्वी विजिगीषु राजा को और सन्मार्ग पर लेजानेहारे विद्वान् पुरुष को नियुक्त करो ॥ शत० ६ ।३ ।२ ।३॥
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर -
कुक्षिरृषिः । रासभो देवता । गायत्री । षड्जः ॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
Shri Virendra Agarwal
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal