साइडबार
ऋग्वेद - मण्डल 5/ सूक्त 84/ मन्त्र 2
स्तोमा॑सस्त्वा विचारिणि॒ प्रति॑ ष्टोभन्त्य॒क्तुभिः॑। प्र या वाजं॒ न हेष॑न्तं पे॒रुमस्य॑स्यर्जुनि ॥२॥
स्वर सहित पद पाठस्तोमा॑सः । त्वा॒ । वि॒ऽचा॒रि॒णि॒ । प्रति॑ । स्तो॒भ॒न्ति॒ । अ॒क्तुऽभिः॑ । प्र । या । वाज॑म् । न । हेष॑न्तम् । पे॒रुम् । अस्य॑सि । अ॒र्जु॒नि॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
स्तोमासस्त्वा विचारिणि प्रति ष्टोभन्त्यक्तुभिः। प्र या वाजं न हेषन्तं पेरुमस्यस्यर्जुनि ॥२॥
स्वर रहित पद पाठस्तोमासः। त्वा। विऽचारिणि। प्रति। स्तोभन्ति। अक्तुऽभिः। प्र। या। वाजम्। न। हेषन्तम्। पेरुम्। अस्यसि। अर्जुनि ॥२॥
ऋग्वेद - मण्डल » 5; सूक्त » 84; मन्त्र » 2
अष्टक » 4; अध्याय » 4; वर्ग » 29; मन्त्र » 2
अष्टक » 4; अध्याय » 4; वर्ग » 29; मन्त्र » 2
विषय - उसका पति के प्रति कर्त्तव्य ।
भावार्थ -
भा०-हे ( विचारिणि ) विचार करने वाली स्त्रि ! वा राजसभे ! ( स्तोमासः) उत्तम विद्वान् पुरुष ( अक्तुभिः ) सब दिन ( त्वा प्रति स्तोभन्ति ) तेरी स्तुति, प्रशंसा करें। ( या ) जो तू पृथिवी के समान हे ( अर्जुनि ) उषा के तुल्य कमनीये ! शुद्धाचरण वाली ! एवं प्रकाशवन् अर्थ सञ्च करने हारी ! तू ( हेषन्तं वाजं न ) हिनहिनाते अश्व के समान गर्जते ( पेरुं ) मेघ को पृथिवी के समान, पालक पुरुष, अर्धांग सुप्रसन्न और पूरक पति को (अस्यसि ) सन्मार्ग में प्रेरित करती, ऊपर उठाती है । उसके अभ्युदय, और यश का कारण होती है ।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - अत्रिर्ऋषिः। पृथिवी देवता ॥ छन्द: – १, २ निचदनुष्टुप् । ३ विराडनुष्टुप् ॥ तृचं सूक्तम् ।।
इस भाष्य को एडिट करें