पदार्थः -
(सूर्यरश्मिः) सूर्यस्य रश्मिर्व्याप्तिरिव व्याप्तिर्यस्य सः “अश्नोतेरशच्-मिः” [उणादि० ४।४६] (हरिकेशः) हरणशीलास्तमोऽज्ञानहरण- शीलाः केशाः किरणाः यस्य सः (सविता) देवानां प्रसविता परमात्मा प्रातरुदेता-आदित्यो वा (पुरस्तात्-उदयान्) सृष्टेः पूर्वं प्रसिद्धो भवन् पूर्वं दिशि वा खलूदयन् “दीर्घश्छान्दसः” यः (अजस्रं ज्योतिः) निरन्तरं-ज्योतिःस्वरूपोऽस्ति (तस्य प्रसवे पूषा) तस्य प्रशासने प्रेरणे वा वायुः “अयं वै पूषा योऽयं वातः पवते” एष हि सर्वं पुष्यति वर्तते [श० १४।२।१।९] (विद्वान् गोपाः विश्वा भुवनानि सम्पश्यन्-याति) सः सविता विद्वान् यद्वा ज्ञायमानो दृश्यमानो रक्षकः सर्वाणि भूतानि जानन् प्रकाशयन् वा सर्वान् प्राप्नोति ॥१॥

Meaning -
Savita, eternal light of life, wearing the rays of the sun, golden haired, is risen there from the east. On his rise in the world of his creation, Pusha, living energy of divinity for life forms on earth, rises, seeing, blessing and promoting all regions of the world as protector of life and its activity.

भावार्थ - परमात्म्याची व्याप्ती संपूर्ण जगात सूर्यप्रकाशाप्रमाणे व्याप्त आहे. तो अज्ञान नष्ट करणारा असून सृष्टीच्या पूर्वी निरंतर ज्योतिस्वरूप आहे. त्याच्या शासनात बलवान वायूसारखे पदार्थ वर्तमान आहेत. तो सर्व प्राण्यांच्या कर्मांना जाणतो व सूर्य सर्वत्र व्याप्त तेज असणारा, अंधकारनाशक, पूर्व दिशेत उदित होणारी अक्षीण ज्योती, वायूचा प्रेरक, सर्व वस्तूंचा प्रकाशक आहे. ॥१॥