पदार्थः -
(वरुणः) सर्वेषामधिष्ठाता परमात्मा (सूर्याय) सूर्याय गन्तुं (पथः) मार्गं (रदत्) ददाति, तथा च (प्र) सम्यक् (समुद्रिया, अर्णांसि) अन्तरिक्षस्थं जलम्, तथा (नदीनाम्) नदीः (सर्गः, नः) अश्वमिव गच्छन्तीः (अवतीः) वेगवतीः (ऋतायन्) सत्वरं गमयिष्यन् (सृष्टः) सृजति, तथा (अहभ्यः) दिनेभ्यः (महीः) महान्तं (अवनीः) चन्द्रं चोत्पादयामास ॥१॥

Meaning -
The universe is a mighty explosion of thought, energy and matter let free like a cosmic horse on course: Varuna, lord of supreme power, intelligence and imagination, carving out orbits for the self-refulgent stars, setting cosmic oceans into floods of rivers heading for the sea, structuring mighty moving galaxies and great planets and satellites from the stars, all moving in observance of the cosmic law.

भावार्थ - सर्व जगाला वशीभूत करणाऱ्या परमेश्वराने चंद्र, अंतरिक्षातील जल व शीघ्रप्रवाही नद्यांची निर्मिती केलेली आहे. त्यानेच तेजोपुंज सूर्याला निर्माण करून त्यात गती निर्माण केलेली आहे. ज्यामुळे संपूर्ण भूमंडलात गती निर्माण होते.