English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 1059
ऋषिः - अवत्सारः काश्यपः
देवता - पवमानः सोमः
छन्दः - गायत्री
स्वरः - षड्जः
काण्ड नाम -
1
ध्व꣣स्र꣡योः꣢ पुरु꣣ष꣢न्त्यो꣣रा꣢ स꣣ह꣡स्रा꣢णि दद्महे । त꣢र꣣त्स꣢ म꣣न्दी꣡ धा꣢वति ॥१०५९॥
स्वर सहित पद पाठध्व꣣स्र꣡योः꣢ । पु꣣रुष꣡न्त्योः꣢ । पु꣣रु । स꣡न्त्योः꣢꣯ । आ । स꣣ह꣡स्रा꣢णि । द꣣द्महे । त꣡र꣢꣯त् । सः । म꣣न्दी꣢ । धा꣣वति ॥१०५९॥
स्वर रहित मन्त्र
ध्वस्रयोः पुरुषन्त्योरा सहस्राणि दद्महे । तरत्स मन्दी धावति ॥१०५९॥
स्वर रहित पद पाठ
ध्वस्रयोः । पुरुषन्त्योः । पुरु । सन्त्योः । आ । सहस्राणि । दद्महे । तरत् । सः । मन्दी । धावति ॥१०५९॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 1059
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 4; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » ; सूक्त » 5; मन्त्र » 3
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 7; खण्ड » 2; सूक्त » 2; मन्त्र » 3
Acknowledgment
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 4; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » ; सूक्त » 5; मन्त्र » 3
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 7; खण्ड » 2; सूक्त » 2; मन्त्र » 3
Acknowledgment
भावार्थ - आत्मा व मनाला उद्बोधन करून लोक हजारो पेक्षाही अधिक लाभ करून घेऊ शकतात व शेवटी ते परमात्म्यात मग्न होऊन मोक्षपद प्राप्त करतात. ॥३॥
टिप्पणी -
येथे सायण ‘ध्वस्र’ व ‘पुरुषन्ति’ एखाद्या विशेष राजांचे नाव मानतात. त्यानुसार त्यांनी या मंत्राचा अर्थ करत लिहिलेले आहे की ‘ध्वस्र एक राजा होता, पुरुषन्ति दुसरा कुणी तरी. त्या दोन्ही राजांचे सहस्र धन आम्ही घ्यावे. ते आमच्याद्वारे घेतलेले धन उत्तम असावे या प्रकारे ऋषी सोमला प्रार्थना करत आहे.’ सायणचे हे लिहिणे योग्य नाही, कारण सृष्टीच्या आरंभी प्रोक्त वेदांमध्ये परवर्ती इतिहास असू शकत नाही. ॥१०५९॥