भावार्थ - आमच्या सौरमंडलाच्या जन्मापूर्वी आकाशात ज्वालायुक्त ग्ॉसेसची (वायूची) समूहरूपी प्रकाश पुञ्जमयी एक निहारिका होती. आमची भूमी व इतर ग्रह त्यापासूनच पृथक् झाले. निहारिकेपासून उरलेला अंश सूर्य म्हणविला गेला. निहारिकेवेगळी झालेली आमची भूमी ही प्रथम जळणाऱ्या ग्ॉसेसचा पिंडच होती. हळूहळू थंड होत ती द्रवरूप बनली. तेव्हा पुष्कळ जलराशी सूर्याच्या तीव्र तापाने वाफ बनून मेघाचे रूप धारण करून सूर्य व भूमीच्या मध्ये स्थित झाली तेव्हा मेघाच्या गाढ अंधारामुळे भूमीवर चिरस्थायी रात्र निर्माण झाली. तेव्हा ईश्वरीय नियमाद्वारे ती विक्राळ मेघ-राशी पर्जन्यरूपाने पृथ्वीवर येऊन समुद्ररूपात स्थित झाली. मेघरूप वृत्राच्या संहारानंतर स्थलरूप पृथ्वी, ग्रीष्म, वर्षा इत्यादी विविध ऋतूंच्या प्रादुर्भावाने नदी, पर्वत, वनस्पती इत्यादींनी युक्त होऊन अत्यंत विस्तीर्ण बनली. सूर्य ही आपल्या आकर्षण बलाने तिला आपल्याभोवती फिरवीत आकाशात परमेश्वराच्या महिमेने आधाराशिवाय स्थित राहिला. हीच गोष्ट या मंत्रात शब्दांद्वारे संक्षेपाने सांगितलेली आहे ॥७॥

इस भाष्य को एडिट करें