Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
Sidebar

सामवेद के मन्त्र

सामवेद - मन्त्रसंख्या 626
ऋषिः - वामदेवो गौतमः देवता - गावः छन्दः - त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः काण्ड नाम - आरण्यं काण्डम्
इस मन्त्र को एडिट करें
1

स꣣ह꣡र्ष꣢भाः स꣣ह꣡व꣢त्सा उ꣣दे꣢त꣣ वि꣡श्वा꣢ रू꣣पा꣢णि꣣ बि꣡भ्र꣢तीर्द्व्यूध्नीः । उ꣣रुः꣢ पृ꣣थु꣢र꣣यं꣡ वो꣢ अस्तु लो꣣क꣢ इ꣣मा꣡ आपः꣢꣯ सुप्रपा꣣णा꣢ इ꣣ह꣡ स्त ॥६२६

स्वर सहित पद पाठ

स꣣ह꣡र्ष꣢भाः । स꣣ह꣢ । ऋ꣣षभाः । सह꣡व꣢त्साः । स꣣ह꣢ । व꣣त्साः । उदे꣡त꣢ । उ꣣त् । ए꣡त꣢꣯ । वि꣡श्वा꣢꣯ । रू꣣पा꣡णि꣢ । बि꣡भ्र꣢꣯तीः । द्व्यू꣣ध्नीः । द्वि । ऊध्नीः । उरुः꣢ । पृ꣣थुः꣢ । अ꣣य꣢म् । वः꣣ । अस्तु । लोकः꣢ । इ꣣माः꣢ । आ꣡पः꣢꣯ । सु꣣प्रपाणाः꣢ । सु꣣ । प्रपाणाः꣢ । इ꣣ह꣢ । स्त꣣ ॥६२६॥

स्वर रहित मन्त्र

सहर्षभाः सहवत्सा उदेत विश्वा रूपाणि बिभ्रतीर्द्व्यूध्नीः । उरुः पृथुरयं वो अस्तु लोक इमा आपः सुप्रपाणा इह स्त ॥६२६

स्वर रहित पद पाठ

सहर्षभाः । सह । ऋषभाः । सहवत्साः । सह । वत्साः । उदेत । उत् । एत । विश्वा । रूपाणि । बिभ्रतीः । द्व्यूध्नीः । द्वि । ऊध्नीः । उरुः । पृथुः । अयम् । वः । अस्तु । लोकः । इमाः । आपः । सुप्रपाणाः । सु । प्रपाणाः । इह । स्त ॥६२६॥

सामवेद - मन्त्र संख्या : 626
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 6; अर्ध-प्रपाठक » 3; दशतिः » 4; मन्त्र » 12
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 6; खण्ड » 4;
Acknowledgment

भावार्थ - गाईच्या बाजूने ही अर्थयोजना केली पाहिजे. जशा गाई, बैल व वासरांबरोबर विचरतात. तशीच इंद्रिये, आत्मा व मनाबरोबर विचरतात. जशा गाई पांढऱ्या, काळ्या इत्यादी रूपांना धारण करतात, तशीच इंद्रिये कान, नेत्र इत्यादी रूपांना धारण करतात. जसे गाईचे प्रात: सायंकाळी दुधाने भरलेले स्तन ‘दव्यूनी’ म्हणविले जातात. तशीच इंद्रिये ज्ञान व कर्मरूप ऊधसयुक्त असल्यामुळे ‘दव्यूनी’ असतात जशा गाई विस्तीर्ण कुरणात हिंडतात, तशी इंद्रिय विस्तीर्ण विषयात वावरतात. जशा गाई उत्तम जल पितात तशी इंद्रिये विषयरस पितात. या इंद्रियरूप गाईंचे श्रेष्ठ ज्ञान व श्रेष्ठ कर्मरूपी दुधाचे सेवन करून निरंतर शारीरिक व आत्मिक उन्नती सर्वांनी प्राप्त करावी ॥१२॥

इस भाष्य को एडिट करें
Top