English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 155
ऋषिः - श्रुतकक्षः सुकक्षो वा आङ्गिरसः
देवता - इन्द्रः
छन्दः - अनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
0
पा꣢न्त꣣मा꣢ वो꣣ अ꣡न्ध꣢स꣣ इ꣡न्द्र꣢म꣣भि꣡ प्र गा꣢꣯यत । वि꣣श्वासा꣡ह꣢ꣳ श꣣त꣡क्र꣢तुं꣣ म꣡ꣳहि꣢ष्ठं चर्षणी꣣ना꣢म् ॥१५५॥
स्वर सहित पद पाठपा꣡न्त꣢꣯म् । आ । वः꣣ । अ꣡न्ध꣢꣯सः । इ꣡न्द्र꣢꣯म् । अ꣣भि꣢ । प्र । गा꣣यत । विश्वासा꣡ह꣢म् । वि꣣श्व । सा꣡ह꣢꣯म् । श꣣त꣡क्र꣢तुम् । श꣣त꣢ । क्र꣣तुम् । मँ꣡हि꣢꣯ष्ठम् । च꣣र्षणीना꣢म् ॥१५५॥
स्वर रहित मन्त्र
पान्तमा वो अन्धस इन्द्रमभि प्र गायत । विश्वासाहꣳ शतक्रतुं मꣳहिष्ठं चर्षणीनाम् ॥१५५॥
स्वर रहित पद पाठ
पान्तम् । आ । वः । अन्धसः । इन्द्रम् । अभि । प्र । गायत । विश्वासाहम् । विश्व । साहम् । शतक्रतुम् । शत । क्रतुम् । मँहिष्ठम् । चर्षणीनाम् ॥१५५॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 155
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 2; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 2; मन्त्र » 1
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 2; खण्ड » 5;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 2; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 2; मन्त्र » 1
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 2; खण्ड » 5;
Acknowledgment
विषय - आता इन्द्राचे महत्त्व व गान करण्यासाठी लोकांना प्रेरणा दिली आहे -
शब्दार्थ -
हे मनुष्यानो, (वः) तुम्ही (श्रन्धसः) बोग्य पदार्थांचे (आ पान्तम्) सर्व प्रकारे रक्षण करणाऱ्या आणि (विश्वासाहम्) समस्त शत्रूंचे विजेता (शत क्रतुम्) अत्यंत बुद्धिमान व कर्मशील, अत्यंत यज्ञ करणाऱ्या (चर्पणी नाम्) मनुष्याना (मंहिषम्) अत्यंत दान करणाऱ्या (इन्द्रम्) परमैश्वर्यशाली वीर परमेश्वराला वा राजाला (अभि) उद्देशून (प्र गायत) प्रकृष्टरूपेण गान करा म्हणजे त्यांच्या गुण - कर्म- स्वभावाचे वर्णन करा. ।। १।।
भावार्थ - सर्व मनुष्याकरिता हेच हिताचे आहे की त्यानी जगरक्षक, समस्त काम- क्रोध आदी शत्रूंचे विजेता, अगणित प्रज्ञा, कर्म आणि यज्ञाने संपन्न, सर्व मनुष्यांना विद्या, धन, धर्म आदी देणाऱ्या परमेश्वराच्या तसेच राष्ट्ररक्षक, शत्रुसैन्य पराजेता, विद्वान, कर्मशील, अनेक यज्ञांचे याज्ञिक, प्रजेला विद्या, आरोग्य, धन आदी देणाऱ्या राजाप्रत त्यांच्या गुण- कर्म- स्वभावाचे स्तुती करावी. राजाचा उत्साह वाढविणारी गीते लिहावीत, गावीत. ।। १।।
विशेष -
या मंत्रात श्लेष आणि परिकर अलंका आहेत. ।। १।।