English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 451
ऋषिः - संवर्त आङ्गिरसः
देवता - उषाः
छन्दः - द्विपदा विराट्
स्वरः - पञ्चमः
काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
0
उ꣣षा꣢꣫ अप꣣ स्व꣢सु꣣ष्ट꣢मः꣣ सं꣡ व꣢र्त्तयति वर्त꣣नि꣡ꣳ सु꣢जा꣣त꣡ता꣢ ॥४५१
स्वर सहित पद पाठउ꣣षाः꣢ । अ꣡प꣢꣯ । स्व꣡सुः꣢꣯ । त꣡मः꣢꣯ । सम् । व꣣र्त्तयति । वर्त्तनि꣢म् । सु꣣जात꣡ता꣢ । सु꣣ । जात꣣ता꣢ ॥४५१॥१
स्वर रहित मन्त्र
उषा अप स्वसुष्टमः सं वर्त्तयति वर्तनिꣳ सुजातता ॥४५१
स्वर रहित पद पाठ
उषाः । अप । स्वसुः । तमः । सम् । वर्त्तयति । वर्त्तनिम् । सुजातता । सु । जातता ॥४५१॥१
सामवेद - मन्त्र संख्या : 451
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 5; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 2; मन्त्र » 5
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 11;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 5; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 2; मन्त्र » 5
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 11;
Acknowledgment
विषय - उषा देवता। उषेचे महत्त्व प्रतिपादित आहे.।।
शब्दार्थ -
जसे (उषाः) प्रभात काळात उषा (स्वसुः) आपल्या रात्र नावाच्या भगिनीने फैलावलेल्या (तमः) अंधकाराला (अप) दूर सारते आणि (सुजातता) आपल्या श्रेष्ठ जन्माने (वर्तत्रिम्) सर्व मार्ग (संवर्तयति) उत्तम प्रकारे प्रकाशित करते, तसेच (उषाः) योगशास्त्रात प्रसिद्ध जी आत्मख्याती (स्वसुः) आत्म्यावर राग, द्वे आदी भावना प्रक्षिप्त करणाऱ्या अविद्येचा (तमः) तामसिक प्रभाव (अप( दूर करते आणि (सुजातता) आपल्या शुभ जन्माने (वर्तनिम्) साधकाच्या योग मार्गाला (संवर्तयति) अध्यात्म प्रकाशाने प्रकाशमान करते.।। २।।
भावार्थ - जे मनुष्य अविद्यारूप रात्री दूर सारून विवेक ख्यातिरूप उषेच्या प्रकाशाने हृदय प्रकाशित करतात, ते मुक्ती प्राप्त करण्यात यशस्वी होतात.।। ५।।
इस भाष्य को एडिट करें