English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 504
ऋषिः - कश्यपो मारीचः
देवता - पवमानः सोमः
छन्दः - गायत्री
स्वरः - षड्जः
काण्ड नाम - पावमानं काण्डम्
0
वृ꣡षा꣢ सोम द्यु꣣मा꣡ꣳ अ꣢सि꣣ वृ꣡षा꣢ देव꣣ वृ꣡ष꣢व्रतः । वृ꣡षा꣣ ध꣡र्मा꣢णि दध्रिषे ॥५०४॥
स्वर सहित पद पाठवृ꣡षा꣢꣯ । सो꣣म । द्युमा꣢न् । अ꣣सि । वृ꣡षा꣢꣯ । दे꣣व । वृ꣡ष꣢꣯व्रतः । वृ꣡ष꣢꣯ । व्र꣣तः । वृ꣡षा꣢꣯ । ध꣡र्मा꣢꣯णि । द꣣ध्रिषे ॥५०४॥
स्वर रहित मन्त्र
वृषा सोम द्युमाꣳ असि वृषा देव वृषव्रतः । वृषा धर्माणि दध्रिषे ॥५०४॥
स्वर रहित पद पाठ
वृषा । सोम । द्युमान् । असि । वृषा । देव । वृषव्रतः । वृष । व्रतः । वृषा । धर्माणि । दध्रिषे ॥५०४॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 504
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 6; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 2; मन्त्र » 8
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 5; खण्ड » 4;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 6; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 2; मन्त्र » 8
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 5; खण्ड » 4;
Acknowledgment
विषय - सोम परमेश्वराला वा वानप्रस्थाला आवाहन
शब्दार्थ -
(सोम) रसनिधी परमेश्वरा, (द्युमान्) तू तेजस्वी आहेस (वृषा) तेज - वर्षक सूर्याप्रमाणे (असि) आहेस. (देव) दान आदी गुणांनी विभूषित हे जगदीश्वरा, (वृषव्रतः) तू सद्गुणांची वृष्टी करणारा आहेस. (वृषा) तूच सद्गुणांची वृष्टी करणाऱ्या मेघाप्रमाणे आहेस. (वृषा) धर्माची वर्षा करणारा तू (धर्माणि) धर्म, कर्मादींना (दध्रिषे) धारण करणारा आहेस (अर्थात सृष्टी - संचालनाचे नियम, कर्म फलप्रदानादी कर्म करणारा केवळ तूच आहेस.)।। ८।।
भावार्थ - उपासना केल्याने परमेश्वर सूर्य व मेघाप्रमाणे वर्षक होऊन धन, धर्म, तेज, शांती, सुख आदींची वृष्टी करून उपासकाला कृतार्थ करतो.।। ८।।
विशेष -
या मंत्रात ङ्गवृषाफच्या आवृत्तीमुळे यमक अलंकार आहेस. ङ्गवृषा असिफमध्ये लुप्तोपमा आहे.।। ८।।