Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 637
ऋषिः - प्रस्कण्वः काण्वः
देवता - सूर्यः
छन्दः - गायत्री
स्वरः - षड्जः
काण्ड नाम - आरण्यं काण्डम्
0
ये꣡ना꣢ पावक꣣ च꣡क्ष꣢सा भु꣣रण्य꣢न्तं꣣ ज꣢ना꣣ꣳ अ꣡नु꣢ । त्वं꣡ व꣢रुण꣣ प꣡श्य꣢सि ॥६३७॥
स्वर सहित पद पाठये꣡न꣢꣯ । पा꣣वक । च꣡क्ष꣢꣯सा । भु꣣रण्य꣡न्त꣢म् । ज꣡ना꣢꣯न् । अ꣡नु꣢꣯ । त्वम् । व꣣रुण । प꣡श्य꣢꣯सि ॥६३७॥
स्वर रहित मन्त्र
येना पावक चक्षसा भुरण्यन्तं जनाꣳ अनु । त्वं वरुण पश्यसि ॥६३७॥
स्वर रहित पद पाठ
येन । पावक । चक्षसा । भुरण्यन्तम् । जनान् । अनु । त्वम् । वरुण । पश्यसि ॥६३७॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 637
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 6; अर्ध-प्रपाठक » 3; दशतिः » 5; मन्त्र » 11
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 6; खण्ड » 5;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 6; अर्ध-प्रपाठक » 3; दशतिः » 5; मन्त्र » 11
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 6; खण्ड » 5;
Acknowledgment
विषय - पुन्हा सूर्याचे/परमेश्वराचे वर्णन
शब्दार्थ -
(पावक) हृदय पवित्र करणारे हे परमेश्वर, (वरूण) हे पापनिवारक, मुमुक्षूं व्यक्तीद्वारे वरणीय, सर्वश्रेष्ठ सूर्यसम परमेश्वर, तुम्ही (भुरण्यन्तम्) त्वरित पुरुषार्थ करणाऱ्या आत्म्यास तसेच (जनात्) उपासकजनांना (येन) ज्या अद्भुत (चक्षसा) ज्ञानाद्वारे (अनु) अनुग्रहीत करता, त्या ज्ञानाने (त्वम्) तुम्ही स्वतः (पश्यसि)देखील सर्व प्राण्याकडे पाहता।
याच पद्धतीने भौतिक सूर्यदेखील (पावकः) शोधक असून (वरूणः) रोगनिवारक आहे. तो (जनान्) उत्पन्न प्राण्यांना (भुरण्यन्तम्) धारण करणाऱ्या भूमंडळाला (येन) ज्या (चक्षसा) प्रकाशाने (अनु) अनुगृहीत करतो, त्या प्रकाशाने तो स्वतःदेखील (पवूपसि) प्रकाशमा आहे.।।११।।
भावार्थ - जसे प्रकाशमान सूर्य इतरांना प्रकाशित करतो, तसेच परमेश्वरही इतरांना ज्ञान देतो.।।११।।
विशेष -
या मंत्रात श्लेष अलंकार आहे.।।११।।