English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 724
ऋषिः - श्रुतकक्षः सुकक्षो वा आङ्गिरसः
देवता - इन्द्रः
छन्दः - गायत्री
स्वरः - षड्जः
काण्ड नाम -
0
त्रि꣡क꣢द्रुकेषु꣣ चे꣡त꣢नं दे꣣वा꣡सो꣢ य꣣ज्ञ꣡म꣢त्नत । त꣡मि꣢꣯द्वर्धन्तु नो꣣ गि꣡रः꣢ ॥७२४॥
स्वर सहित पद पाठत्रि꣡क꣢꣯द्रुकेषु । त्रि । क꣣द्रुकेषु । चे꣡तन꣢꣯म् । दे꣣वा꣡सः꣢ । य꣣ज्ञ꣢म् । अ꣣त्नत । त꣣म् । इत् । व꣣र्द्धन्तु । नः । गि꣡रः꣢꣯ ॥७२४॥
स्वर रहित मन्त्र
त्रिकद्रुकेषु चेतनं देवासो यज्ञमत्नत । तमिद्वर्धन्तु नो गिरः ॥७२४॥
स्वर रहित पद पाठ
त्रिकद्रुकेषु । त्रि । कद्रुकेषु । चेतनम् । देवासः । यज्ञम् । अत्नत । तम् । इत् । वर्द्धन्तु । नः । गिरः ॥७२४॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 724
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » ; सूक्त » 4; मन्त्र » 3
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 2; खण्ड » 1; सूक्त » 4; मन्त्र » 3
Acknowledgment
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » ; सूक्त » 4; मन्त्र » 3
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 2; खण्ड » 1; सूक्त » 4; मन्त्र » 3
Acknowledgment
विषय - आता उपासना यज्ञाविषयी सांगत आहेत.
शब्दार्थ -
(देवास:) विद्वद्वण (त्रिकद्रुकेषु) आत्मा, मन आणि बुद्धी हे तीन केंद्र ज्या कार्याचे मूळ असतात (म्हणजे जे कार्य आत्मा, मन व बुद्धी ओतून केले जातात. त्या (यज्ञम) उपासना रूप यज्ञाचे (अन्तत) विद्वज्जन आयोजन करतात. (म्हणजे उपासनेत आत्मा, मन व बुद्धी हे तीनही गुंतलेले असतात.) (तम इत्) त्याच उपासना यज्ञाला (न:) आमच्या (गिर:) स्तुतिचरक वाणीने (वर्धन्तु) वाढवावे म्हणजे आम्ही ईश्वराच्या उपासनेचे महत्त्व जाणावे आणि नित्य ईश स्मरण करावे. ।।३।।
भावार्थ - परमेश्वराच्या उपासनेने माणसाच्या आत्म्यात चैतन्याचा प्रवाह, जागरूकता, कर्तव्यनिष्ठा, शूरत्व, कर्मण्यता, विनयशीलता, परोपकार आदी गुण स्वयमेव येतात. ।।३।। या खंडामध्ये जीवात्मा-परमात्मा आणि गुरू-शिष्य या विषयांचे वर्णन असल्यामुळे या खंडाची पूर्वीच्या खंडाशी संगती आहे, असे जाणावे.
इस भाष्य को एडिट करें