पदार्थः -
हे परमात्मोपासक ! (वृषा) बलवान् त्वम् (सव्याम्) वामाम्(स्फिग्यम्) कटिप्रोथोपलक्षितां पादयष्टिम् (अनु) अन्वाश्रित्य, दक्षिणां च पश्चाद् विधाय (वावसे) तिष्ठ। [वसतेर्लोडर्थे लिटि छान्दसं रूपम्।] कस्याञ्चिद् धावनस्पर्धायां भागग्रहीतॄणामेषा भङ्गिर्भवति। सदैव विक्रमशीलस्तिष्ठेति भावः। (अस्य) एवंविधस्य विक्रमशीलस्य तव (दानः) अखण्डयिता हिंसकः कश्चित्। [दान खण्डने भ्वादिः पचाद्यच्।] (न रोषति) हिंसां कर्तुं न शक्ष्यति [रुष हिंसार्थः, भ्वादिः।] हे उपासक ! (सारघेण मध्वा) मधुमक्षिकाजनितेन मधुना (सम्पृक्ताः) संयुक्ताः (धेनवः) गोदुग्धादयः सज्जिताः सन्ति। [अथाप्यस्यां ताद्धितेन कृत्स्नवन्निगमा भवन्ति ‘गोभिः श्रीणीत मत्सरम्’ (ऋ० ९।४६।४) इति पयसः। निरु० २।५।] (तूयम्) शीघ्रम् (एहि) आगच्छ, (द्रव) धाव, (पिब) आस्वादय ॥२॥

भावार्थः - यथा धावनप्रतिस्पर्धायां प्रतिस्पर्द्धिनो जानुन्याकुञ्चितं वामं पादमग्रे कृत्वा दक्षिणं च पश्चात् कृत्वा भङ्गिविशेषेण धावनसन्नद्धास्तिष्ठन्ति तथा परमेश्वरोपासकः सदैव पुरुषार्थाय सज्जस्तिष्ठति। अतस्तन्मार्गे कोऽपि बाधां जनयितुं न शक्नोति,प्रत्युत तस्य सर्वे स्वागतमभिनन्दनं च कुर्वन्ति ॥२॥

इस भाष्य को एडिट करें