English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 840
ऋषिः - कविर्भार्गवः
देवता - पवमानः सोमः
छन्दः - गायत्री
स्वरः - षड्जः
काण्ड नाम -
4
वि꣡श्व꣢स्मा꣣ इ꣡त्स्व꣢र्दृ꣣शे꣡ साधा꣢꣯रणꣳ रज꣣स्तु꣡र꣢म् । गो꣣पा꣢मृ꣣त꣢स्य꣣ वि꣡र्भ꣢रत् ॥८४०॥
स्वर सहित पद पाठवि꣡श्व꣢꣯स्मै । इत् । स्वः꣢ । दृ꣣शे꣢ । सा꣡धा꣢꣯रणम् । र꣣जस्तु꣡र꣢म् । गो꣣पा꣢म् । गो꣣ । पा꣢म् । ऋ꣣त꣡स्य꣢ । विः । भ꣣रत् ॥८४०॥
स्वर रहित मन्त्र
विश्वस्मा इत्स्वर्दृशे साधारणꣳ रजस्तुरम् । गोपामृतस्य विर्भरत् ॥८४०॥
स्वर रहित पद पाठ
विश्वस्मै । इत् । स्वः । दृशे । साधारणम् । रजस्तुरम् । गोपाम् । गो । पाम् । ऋतस्य । विः । भरत् ॥८४०॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 840
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 2; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » ; सूक्त » 3; मन्त्र » 6
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 1; सूक्त » 3; मन्त्र » 6
Acknowledgment
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 2; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » ; सूक्त » 3; मन्त्र » 6
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 1; सूक्त » 3; मन्त्र » 6
Acknowledgment
विषयः - अथ पुनरपि परमात्मविषयमाह।
पदार्थः -
(विश्वस्मै इत्) सर्वस्मै एव (स्वः) सुखस्य (दृशे) दर्शनाय (साधारणम्) अविशेषम्, कृतकर्मानुरूपं सर्वस्मै एव पात्रभूताय जनाय निष्पक्षपातं सुखं दर्शयन्तमिति भावः, (रजस्तुरम्) रजसा रजोगुणेन त्वरयति क्रियां कारयतीति रजस्तूः तम्, (ऋतस्य) सत्यस्य (गोपाम्) रक्षकम् पवमानं सोमं पावकं जगत्स्रष्टारं परमात्मानम् (विः) गतिशीलो जीवात्मा (भरत्) स्वान्तःकरणे बिभृयात्। [डुभृञ् धारणपोषणयोः, लेटि रूपम्] ॥५॥
भावार्थः - परमात्मा सत्यस्यैव रक्षकोऽस्ति। नासत्यस्य। तस्य न्याये विश्वस्य सर्वैः सत्कर्माण्येव कर्तव्यानि ॥५॥
टिप्पणीः -
२. ऋ० ९।४८।४।