भावार्थ - परमात्मा उपदेश करतो की, हे माणसांनो! तुम्ही परमेश्वराच्या गुणांचे चिंतन करून आपले मन, वाणी व शरीराची शुद्धी करा. ज्या प्रकारे जल शरीराची शुद्धी करते व परमात्मोपासन मनाची शुद्धी करते व स्वाध्याय अर्थात वेदाध्ययन वाणीची शुद्धी करते त्याचप्रकारे परमेश्वराचे ब्रह्मचर्य इत्यादी गुण शरीर, मन, वाणीची शुद्धी करतात. ‘ब्रह्म’ नाव येथे वेदाचे आहे. वेदनिमित्त जे व्रत इन्द्रिय-संयमांद्वारे केले जाते त्याचे नाव ‘ब्रह्मचर्य’ आहे. या व्रतात इन्द्रियांचा संयम करणे ही अत्यावश्यक असते. त्यासाठी ब्रह्मचर्याचा अर्थ जितेन्द्रियताही आहे. याचा मुख्य अर्थ वेदाध्ययन व्रत ही आहे. वेदाध्ययन व्रत इंद्रियसंयमाद्वारे शरीराची शुद्धी करते, ज्ञानाद्वारे मनाची शुद्धी करते व अध्ययनाद्वारे वाणीची शुद्धी करते. याचप्रकारे परमेश्वराचे सत्य, ज्ञान व अनंत इत्यादी गुण आल्हाद उत्पन्न करून मन, वाणी व शरीराच्या शुद्धीचे कारण बनतात. त्यामुळे उपनिषदांनी ‘सत्य ज्ञानमनन्तं ब्रह्म’ तै. २।१ इत्यादी वाक्यात परमेश्वराच्या सत्य इत्यादी गुणांचे वर्णन केलेले आहे. ॥१॥

इस भाष्य को एडिट करें