Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 12/ मन्त्र 83
    ऋषिः - भिषगृषिः देवता - वैद्या देवताः छन्दः - निचृदनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः
    7

    इष्कृ॑ति॒र्नाम॑ वो मा॒ताथो॑ यू॒यꣳ स्थ॒ निष्कृ॑तीः। सी॒राः प॑त॒त्रिणी॑ स्थन॒ यदा॒मय॑ति॒ निष्कृ॑थ॥८३॥

    स्वर सहित पद पाठ

    इष्कृ॑तिः। नाम॑। वः॒। मा॒ता। अथो॒ऽइत्यथो॑। यू॒यम्। स्थ॒। निष्कृ॑तीः। निष्कृ॑ती॒रिति॒ निःऽकृ॑तीः। सी॒राः। प॒त॒त्रिणीः॑। स्थ॒न॒। यत्। आ॒मय॑ति। निः। कृ॒थ॒ ॥८३ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    इष्कृतिर्नाम वो माताथो यूयँ स्थ निष्कृतीः । सीराः पतत्रिणी स्थन यदामयति निष्कृथ ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    इष्कृतिः। नाम। वः। माता। अथोऽइत्यथो। यूयम्। स्थ। निष्कृतीः। निष्कृतीरिति निःऽकृतीः। सीराः। पतत्रिणीः। स्थन। यत्। आमयति। निः। कृथ॥८३॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 12; मन्त्र » 83
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ- হে মনুষ্যগণ ! (য়ূয়ম্) তোমরা যাহারা (বঃ) তোমাদিগের (ইষ্কৃতিঃ) কার্য্য সিদ্ধিকারী (মাতা) মাতৃসদৃশ ওষধী (নাম) বিখ্যাত উহার সেবার তুল্য সেবনীকৃত ওষধীগুলির জ্ঞাতা (স্থ) হও । (পতত্রিণীঃ) চলন্ত (সীরাঃ) নদীসদৃশ (নিষ্কৃতীঃ) প্রত্যুপকারী সিদ্ধকারী (স্থন) হও । (অথো) অতঃপর (য়ৎ) যে ক্রিয়া বা ওষধী অথবা বৈদ্য (আময়তি) রোগবৃদ্ধি করিবে উহাকে (নিষ্কৃথ) ত্যাগ কর ॥ ৮৩ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ- এই মন্ত্রে বাচকলুপ্তোপমালঙ্কার আছে । হে মনুষ্যগণ ! যেমন মাতা-পিতা তোমাদের সেবা করে সেইরূপ তোমরাও তাহাদিগের সেবা কর । যে যে কর্ম্ম রোগকারী হয় উহা ত্যাগ কর । এই প্রকার সেবিত ওষধী মাতার ন্যায় প্রাণিদিগকে পুষ্ট করে ॥ ৮ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - ইষ্কৃ॑তি॒র্নাম॑ বো মা॒তাথো॑ য়ূ॒য়ꣳ স্থ॒ নিষ্কৃ॑তীঃ ।
    সী॒রাঃ প॑ত॒ত্রিণী॑ স্থন॒ য়দা॒ময়॑তি॒ নিষ্কৃ॑থ ॥ ৮৩ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - ইষ্কৃতিরিত্যস্য ভিষগৃষিঃ । বৈদ্যা দেবতাঃ । নিচৃদনুষ্টুপ্ ছন্দঃ ।
    গান্ধারঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top