Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 18
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 18/ मन्त्र 41
    ऋषिः - देवा ऋषयः देवता - वातो देवता छन्दः - ब्राह्म्युष्णिक् स्वरः - ऋषभः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    5

    इ॒षि॒रो वि॒श्वव्य॑चा॒ वातो॑ गन्ध॒र्वस्तस्यापो॑ऽअप्स॒रस॒ऽऊर्जो॒ नाम॑। स न॑ऽइ॒दं ब्रह्म॑ क्ष॒त्रं पा॑तु॒ तस्मै॒ स्वाहा॒ वाट् ताभ्यः॒ स्वाहा॑॥४१॥

    स्वर सहित पद पाठ

    इ॒षि॒रः। वि॒श्वव्य॑चाः। वातः॑। ग॒न्ध॒र्वः। तस्य॑। आपः॑। अ॒प्स॒रसः॑। ऊर्जः॑। नाम॑। सः। नः॒। इ॒दम्। ब्रह्म॑। क्ष॒त्रम्। पा॒तु॒। तस्मै॑। स्वाहा॑। वाट्। ताभ्यः॑। स्वाहा॑ ॥४१ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    इषिरो विश्वव्यचा वातो गन्धर्वस्तस्यपोऽअप्सरसऽऊर्जा नाम । स नऽइदम्ब्रह्म क्षत्रम्पातु तस्मै स्वाहा वाट्ताभ्यः स्वाहा ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    इषिरः। विश्वव्यचाः। वातः। गन्धर्वः। तस्य। आपः। अप्सरसः। ऊर्जः। नाम। सः। नः। इदम्। ब्रह्म। क्षत्रम्। पातु। तस्मै। स्वाहा। वाट्। ताभ्यः। स्वाहा॥४१॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 18; मन्त्र » 41
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ–হে মনুষ্যগণ! যে (ইষিরঃ) যদ্দ্বারা ইচ্ছা করে (বিশ্বব্যাচঃ) অথবা যাহার সব সংসারে ব্যাপ্তি সে (গন্ধর্বঃ) পৃথিবী কিরণ সমূহকে ধারণ করিয়া (বাতঃ) সর্বত্র ভ্রমণশীল পবন (তস্য) তাহার যে (আপঃ) জল ও প্রাণ, অপান, উদান, সমান, ব্যানাদি ভাগ সেগুলি (অপ্সরসঃ) অন্তরিক্ষ জলে যাতায়াত এবং (ঊর্জঃ) বল পরাক্রম দাতা (নাম) প্রসিদ্ধ যেমন (সঃ) সে (নঃ) আমাদের জন্য (ইদম্) এই (ব্রহ্ম) সত্যের উপদেশ দ্বারা সকলকে বৃদ্ধিকারী ব্রাহ্মণকুল তথা (ক্ষত্রম্) বিদ্যা বৃদ্ধিকারী রাজকুলের (পাতু) রক্ষা করুক । সেইরূপ তোমরাও আচরণ কর (তস্মৈ) এবং উক্ত পবনের জন্য (স্বাহা) উত্তম ক্রিয়ার (বাট্) প্রাপ্তি তথা (তাভ্যঃ) সেই জলাদি হেতু (স্বাহা) উত্তম ক্রিয়া বা উত্তম বাণীকে যুক্ত কর ॥ ৪১ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ–শরীরে যত চেষ্টা এবং বল পরাক্রম উৎপন্ন হয় সে সব পবন থেকে হয় এবং পবনই প্রাণরূপ এবং জল, গন্ধর্ব অর্থাৎ সকলকে ধারণকারী, ইহা মনুষ্যদিগকে জানা উচিত ॥ ৪১ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - ই॒ষি॒রো বি॒শ্বব্য॑চা॒ বাতো॑ গন্ধ॒র্বস্তস্যাপো॑ऽঅপ্স॒রস॒ऽঊর্জো॒ নাম॑ ।
    স ন॑ऽই॒দং ব্রহ্ম॑ ক্ষ॒ত্রং পা॑তু॒ তস্মৈ॒ স্বাহা॒ বাট্ তাভ্যঃ॒ স্বাহা॑ ॥ ৪১ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - ইষির ইত্যস্য দেবা ঋষয়ঃ । বাতো দেবতা । ব্রাহ্ম্যুষ্ণিক্ ছন্দঃ ।
    ঋষভঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top