Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 28
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 28/ मन्त्र 6
    ऋषिः - बृहदुक्थो वामदेव ऋषिः देवता - इन्द्रो देवता छन्दः - त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    17

    होता॑ यक्षदु॒षेऽ इन्द्र॑स्य धे॒नू सु॒दुघे॑ मा॒तरा॑ म॒ही।स॒वा॒तरौ॒ न तेज॑सा व॒त्समिन्द्र॑मवर्द्धतां वी॒तामाज्य॑स्य॒ होत॒र्यज॑॥६॥

    स्वर सहित पद पाठ

    होता॑। य॒क्ष॒त्। उ॒षेऽइत्यु॒षे। इन्द्र॑स्य। धे॒नूऽइति॑ धे॒नू। सु॒दुघे॒ऽइति॑ सु॒ऽदुघे॑। मा॒तरा॑। म॒हीऽइति॑ म॒ही। स॒वा॒तरा॒विति॑ सऽवा॒तरौ॑। न। तेज॑सा। व॒त्सम्। इन्द्र॑म्। अ॒व॒र्द्ध॒ता॒म्। वी॒ताम्। आज्य॑स्य। होतः॑। यज॑ ॥६ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    होता यक्षदुषेऽइन्द्रस्य धेनू सुदुघे मातरा मही । सवातरौ न तेजसा वत्समिन्द्रमवर्धताँवीतामाज्यस्य होतर्यज ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    होता। यक्षत्। उषेऽइत्युषे। इन्द्रस्य। धेनूऽइति धेनू। सुदुघेऽइति सुऽदुघे। मातरा। महीऽइति मही। सवातराविति सऽवातरौ। न। तेजसा। वत्सम्। इन्द्रम्। अवर्द्धताम्। वीताम्। आज्यस्य। होतः। यज॥६॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 28; मन्त्र » 6
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ–হে (হোতঃ) সুখদাতা ব্যক্তি! আপনি যেমন (ইন্দ্রস্য) বিদ্যুতের (সুদুঘে) সুন্দর কামনাগুলির পূরক (মাতরা) মাতার তুল্য বর্ত্তমান (মহী) বৃহৎ (ধেনু, সবাতরৌ) বায়ু সহ বর্ত্তমান দুগ্ধদাত্রী দুইটি গাভির (ন) সমান (উষে) প্রতাপযুক্ত ভৌতিক এবং সূর্য্যরূপ অগ্নির (তেজসা) তীক্ষ্ন প্রতাপ বলে (ইন্দ্রম্) পরম ঐশ্বর্য্যযুক্ত (বৎসম্) বালককে (বীতাম্) প্রাপ্ত হন তথা (হোতা) দাতা (আজ্যস্য) প্রক্ষিপ্ত বস্তুর (য়ক্ষৎ) সঙ্গ করেন এবং (অবর্দ্ধতাম্) বৃদ্ধি পান সেইরূপ (য়জ) যজ্ঞ করুন ॥ ৬ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ–এই মন্ত্রে উপমা ও বাচকলুপ্তোপমালঙ্কার আছে । হে মনুষ্যগণ! যেমন বায়ু দ্বারা প্রেরিত ভৌতিক এবং বিদ্যুৎ অগ্নি সূর্য্যলোকের তেজকে বৃদ্ধি করে এবং যেমন দুগ্ধদাত্রী গাভির তুল্য বর্ত্তমান প্রতাপযুক্ত দিন রাত সকল ব্যবহারের আরম্ভ ও নিবৃত্তিকারী হয়, তোমরা সেইরূপ করিতে থাক ॥ ৬ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - হোতা॑ য়ক্ষদু॒ষেऽ ইন্দ্র॑স্য ধে॒নূ সু॒দুঘে॑ মা॒তরা॑ ম॒হী ।
    স॒বা॒তরৌ॒ ন তেজ॑সা ব॒ৎসমিন্দ্র॑মবর্দ্ধতাং বী॒তামাজ্য॑স্য॒ হোত॒র্য়জ॑ ॥ ৬ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - হোতেত্যস্য বৃহদুক্থো বামদেব ঋষিঃ । ইন্দ্রো দেবতা । ত্রিষ্টুপ্ ছন্দঃ ।
    ধৈবতঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top