Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 6
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 6/ मन्त्र 19
    ऋषिः - दीर्घतमा ऋषिः देवता - विश्वेदेवा देवताः छन्दः - ब्राह्मी अनुष्टुप्, स्वरः - गान्धारः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    5

    घृ॒तं घृ॒॑तपावानः पिबत॒ वसां॑ वसापावानः पिबता॒न्तरि॑क्षस्य ह॒विर॑सि॒ स्वाहा॑। दिशः॑ प्र॒दिश॑ऽआ॒दिशो॑ वि॒दिश॑ऽउ॒द्दिशो॑ दि॒ग्भ्यः स्वाहा॑॥१९॥

    स्वर सहित पद पाठ

    घृ॒तम्। घृ॒त॒पा॒वा॒न॒ इति॑ घृतऽपावानः। पि॒ब॒त॒। वसा॑म्। व॒सा॒पा॒वा॒न॒ इति॑ वसाऽपावानः। पि॒ब॒त॒। अ॒न्तरि॑क्षस्य। ह॒विः। अ॒सि॒। स्वाहा॑। दिशः॑। प्र॒दिश॒ इति॑ प्र॒ऽदिशः॑। आ॒दिश॒ इत्या॒ऽदिशः॑। वि॒दिश॒ इति॑ वि॒ऽदिशः॑। उ॒द्दिश॒इत्यु॒त्ऽ दिशः॑। दि॒ग्भ्य इति॑ दिक्ऽभ्यः। स्वाहा॑ ॥१९॥

    स्वर रहित मन्त्र

    घृतङ्घृतपावानः पिबत वसाँ वसापावानः पिबतान्तरिक्षस्य हविरसि स्वाहा । दिशः प्रदिशऽआदिशो विदिशऽउद्दिशो दिग्भ्यः स्वाहा ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    घृतम्। घृतपावान इति घृतऽपावानः। पिबत। वसाम्। वसापावान इति वसाऽपावानः। पिबत। अन्तरिक्षस्य। हविः। असि। स्वाहा। दिशः। प्रदिश इति प्रऽदिशः। आदिश इत्याऽदिशः। विदिश इति विऽदिशः। उद्दिशइत्युत्ऽ दिशः। दिग्भ्य इति दिक्ऽभ्यः। स्वाहा॥१९॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 6; मन्त्र » 19
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ- হে (ঘৃতপাবানঃ) জলপানকারী বীর পুরুষগণ ! তোমরা (ঘৃতম্) অমৃতাত্মক জলকে (পিবত) পান কর । হে (বসাপাবানঃ) নীতিপালনকারী বীরগণ ! তোমরা (বসাম্) যাহা বীর রসের বাণী অর্থাৎ শত্রুদিগের স্তব্ধ কারী উহা (পিবত) পান কর । হে সেনাধ্যক্ষ চক্রবূ্যহাদি সেনারচক প্রত্যেক বীরকে তুমি যদ্দ্বারা (অন্তরিক্ষস্য) আকাশের (হবিঃ) বাধা অর্থাৎ যুদ্ধে বহুর মধ্যে শত্রুদিগকে ঘিরিয়া ফেলা (অসি) হয় সেই (স্বাহা) শোভন বাণী দ্বারা যাহা (দিশঃ) পূর্ব পশ্চিম উত্তর দক্ষিণ (প্রদিশঃ) আগ্নেয়, নৈঋতি, বায়বী ও ঐশানী উপদিশা (আদিশঃ) সামনা-সামনি আভিমুখ দিশা (বিদিশা) পশ্চাৎ দিশা এবং (উদ্দিশঃ) যেদিকে শত্রু লক্ষিত হয় সেই সব (দিগ্ভ্য) দিশাগুলি হইতে যথাযোগ্য বীরদেরকে বন্টন করিয়া শত্রুদিগকে জিতিয়া লও ॥ ১ঌ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ- সেনাধ্যক্ষদিগের উচিত যে, নিজ নিজ সেনার বীরদিগকে অত্যন্ত পুষ্ট করিয়া যুদ্ধের সময় চক্রবূ্যহ, শ্যেনবূ্যহ ও শকটবূ্যহ ইত্যাদি রচনা করিয়া যুদ্ধ কর্ম দ্বারা সকল দিশায় নিজ সেনার অংশকে স্থাপন করিয়া সর্ব প্রকারে শত্রুদিগকে ঘিরিয়া জয়লাভ করিয়া ন্যায়পূর্বক প্রজাপালন করিবে ॥ ১ঌ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - ঘৃ॒তং ঘৃ॑তপাবানঃ পিবত॒ বসাং॑ বসাপাবানঃ পিবতা॒ন্তরি॑ক্ষস্য হ॒বির॑সি॒ স্বাহা॑ । দিশঃ॑ প্র॒দিশ॑ऽআ॒দিশো॑ বি॒দিশ॑ऽউ॒দ্দিশো॑ দি॒গ্ভ্যঃ স্বাহা॑ ॥ ১ঌ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - ঘৃতং ঘৃতপাবান ইত্যস্য দীর্ঘতমা ঋষিঃ । বিশ্বেদেবা দেবতাঃ । ব্রাহ্ম্যনুষ্টুপ্ ছন্দঃ । গান্ধারঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top