Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 7/ मन्त्र 30
    ऋषिः - देवश्रवा ऋषिः देवता - प्रजापतिर्देवता छन्दः - साम्नी गायत्री,आसुरी अनुष्टुप्,याजुषी पङ्क्ति,आसुरी उष्णिक् स्वरः - ऋषभः, षड्जः
    9

    उ॒प॒या॒मगृ॑हीतोऽसि॒ मध॑वे त्वोपया॒मगृ॑हीतोऽसि॒ माध॑वाय त्वोपया॒मगृ॑हीतोऽसि शु॒क्राय॑ त्वोपया॒मगृ॑हीतोऽसि॒ शुच॑ये त्वोपया॒मगृ॑हीतोऽसि॒ नभ॑से त्वोपया॒मगृ॑हीतोऽसि नभ॒स्याय त्वोपया॒मगृ॑हीतोऽसी॒षे त्वो॑पया॒मगृ॑हीतोऽस्यू॒र्जे त्वो॑पया॒मगृ॑हीतोऽसि॒ सह॑से त्वोपया॒मगृ॑हीतोऽसि सह॒स्याय त्वोपया॒मगृ॑हीतोऽसि॒ तप॑से त्वोपया॒मगृ॑हीतोऽसि तप॒स्याय त्वोपया॒मगृ॑हीतोऽस्यꣳहसस्प॒तये॑ त्वा॥३०॥

    स्वर सहित पद पाठ

    उ॒प॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। मध॑वे। त्वा॒। उ॒प॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। माध॑वाय। त्वा॒। उ॒प॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। शु॒क्राय॑। त्वा॒। उ॒प॒या॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। शुच॑ये। त्वा॒। उ॒प॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। नभ॑से। त्वा॒। उ॒प॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। न॒भ॒स्या᳖य। त्वा॒। उ॒पा॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। इ॒षे। त्वा॒। उ॒प॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मगृ॑हीतः। अ॒सि॒। ऊ॒र्ज्जे। त्वा॒। उ॒प॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। सह॑से। त्वा॒। उ॒प॒या॒मगृ॑हीत इत्यु॑पया॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। स॒ह॒स्या᳖य। त्वा॒। उ॒प॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। तप॑से। त्वा॒। उ॒प॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। त॒प॒स्या᳖य। त्वा॒। उ॒प॒या॒मगृ॑हीत॒ इत्यु॑पया॒मऽगृ॑हीतः। अ॒सि॒। अ॒ꣳह॒स॒स्प॒तये॑। अ॒ꣳह॒सः॒प॒तय॒ इत्य॑ꣳहसःऽप॒तये॑। त्वा॒ ॥३०॥


    स्वर रहित मन्त्र

    उपयामगृहीतोसि मधवे त्वोपयामगृहीतोसि माधवाय त्वोपयामगृहीतोसि शुक्राय त्वोपयामगृहीतोसि शुचये त्वोपयामगृहीतोसि नभसे त्वोपयामगृहीतोसि नभस्याय त्वोपयामगृहीतोसीषे त्वोपयामगृहीतोस्यूर्जे त्वोपयामगृहीतोसि सहसे त्वोपयामगृहीतोसि सहस्याय त्वोपयामगृहीतोसि तपसे त्वोपयामगृहीतोसि तपस्याय त्वोपयामगृहीतो स्यँहसस्पतये त्वा ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    उपयामगृहीत इत्युपयामऽगृहीतः। असि। मधवे। त्वा। उपयामगृहीत इत्युपयामऽगृहीतः। असि। माधवाय। त्वा। उपयामगृहीत इत्युपयामऽगृहीतः। असि। शुक्राय। त्वा। उपयामऽगृहीतः। असि। शुचये। त्वा। उपयामगृहीत इत्युपयामऽगृहीतः। असि। नभसे। त्वा। उपयामगृहीत इत्युपयामऽगृहीतः। असि। नभस्याय। त्वा। उपायामगृहीत इत्युपयामऽगृहीतः। असि। इषे। त्वा। उपयामगृहीत इत्युपयामगृहीतः। असि। ऊर्ज्जे। त्वा। उपयामगृहीत इत्युपयामऽगृहीतः। असि। सहसे। त्वा। उपयामगृहीत इत्युपयामऽगृहीतः। असि। सहस्याय। त्वा। उपयामगृहीत इत्युपयामऽगृहीतः। असि। तपसे। त्वा। उपयामगृहीत इत्युपयामऽगृहीतः। असि। तपस्याय। त्वा। उपयामगृहीत इत्युपयामऽगृहीतः। असि। अꣳहसस्पतये। अꣳहसःपतय इत्यꣳहसःऽपतये। त्वा॥३०॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 7; मन्त्र » 30
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ- হে রাজন্ ! যদ্দ্বারা আপনি (উপয়ামগৃহীতঃ) ভাল-ভাল রাজ্য প্রবন্ধের নিয়মের দ্বারা স্বীকৃত (অসি) আছেন, অতএব, (ত্বা) আপনাকে (মধবে) চৈত্র মাসের সভার জন্য অর্থাৎ চৈত্রমাস প্রসিদ্ধ সুখকারী ব্যবহার রক্ষা হেতু আমরা স্বীকার করি । সভাপতি বলেন যে, হে সভাসদ্বর্গ তথা প্রজা বা সেনাগণ । তোমাদের মধ্য হইতে প্রত্যেকে (উপয়ামগৃহীতঃ) ভাল ভাল নিয়ম দ্বারা স্বীকৃত (অসি) আছো । এইজন্য তোমাদেরকে চৈত্র মাসের সুখের জন্য স্বীকার করি । এইভাবে দ্বাদশ মাসের যথোক্ত সুখের জন্য রাজা, রাজসভাসদ্, প্রজাগণ ও সেনাগণ পরস্পর একে অন্যকে স্বীকার করিতে থাকুক ॥ ৩০ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ- সভাধ্যক্ষ রাজার উচিত যে, যথোচিত সময় প্রাপ্ত হইয়া শ্রেষ্ঠ রাজ্য ব্যবহার দ্বারা প্রজাদিগের জন্য সকল সুখ প্রদান করিতে থাকুন এবং প্রজাগণও রাজার আজ্ঞানুকূল ব্যবহার করিতে থাকুক ॥ ৩০ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - উ॒প॒য়া॒মগৃ॑হীতোऽসি॒ মধ॑বে ত্বোপয়া॒মগৃ॑হীতোऽসি॒ মাধ॑বায় ত্বোপয়া॒মগৃ॑হীতোऽসি শু॒ক্রায়॑ ত্বোপয়া॒মগৃ॑হীতোऽসি॒ শুচ॑য়ে ত্বোপয়া॒মগৃ॑হীতোऽসি॒ নভ॑সে ত্বোপয়া॒মগৃ॑হীতোऽসি নভ॒স্যা᳖য় ত্বোপয়া॒মগৃ॑হীতোऽসী॒ষে ত্বো॑পয়া॒মগৃ॑হীতোऽসূ্য॒র্জে ত্বো॑পয়া॒মগৃ॑হীতোऽসি॒ সহ॑সে ত্বোপয়া॒মগৃ॑হীতোऽসি সহ॒স্যা᳖য় ত্বোপয়া॒মগৃ॑হীতোऽসি॒ তপ॑সে ত্বোপয়া॒মগৃ॑হীতোऽসি তপ॒স্যা᳖য় ত্বোপয়া॒মগৃ॑হীতোऽস্যꣳহসস্প॒তয়ে॑ ত্বা ॥ ৩০ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - উপয়ামগৃহীতোऽসীত্যস্য দেবশ্রবা ঋষিঃ । প্রজাপতির্দেবতা । আদ্যস্য সাম্নী গায়ত্রী, দ্বিতীয়স্যাসুর্য়্যনুষ্টুপ্, তৃতীয়চতুর্থপঞ্চমানাং সাম্নী গায়ত্রী, ষষ্ঠস্যাসুর্য়্যনুষ্টুপ্, সপ্তমাষ্টময়োর্য়াজুষী পংক্তিঃ, নবমস্য সাম্নী গায়ত্রী, দশমস্যাসুর্য়্যনুষ্টুপ্, একাদশস্য সাম্নী গায়ত্রী, দ্বাদশস্যাসুর্য়্যনুষ্টুপ্, ত্রয়োদশস্যাসুর্য়্যুষ্ণিক্ ছন্দাংসি । অত্র গায়ত্র্যা ষড্জঃ, অনুষ্টুভো গান্ধারঃ, পঙ্ক্তেঃ পঞ্চমঃ,
    উষ্ণিজ ঋষভশ্চ স্বরাঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top