English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 61
ऋषिः - वसिष्ठो मैत्रावरुणिः
देवता - अग्निः
छन्दः - बृहती
स्वरः - मध्यमः
काण्ड नाम - आग्नेयं काण्डम्
4
त्व꣡म꣢ग्ने गृ꣣ह꣡प꣢ति꣣स्त्व꣡ꣳ होता꣢꣯ नो अध्व꣣रे꣢ । त्वं꣡ पोता꣢꣯ विश्ववार꣣ प्र꣡चे꣢ता꣣ य꣢क्षि꣣ या꣡सि꣢ च꣣ वा꣡र्य꣢म् ॥६१॥
स्वर सहित पद पाठत्व꣢म् । अ꣣ग्ने । गृह꣡प꣢तिः । गृ꣣ह꣢ । प꣣तिः । त्व꣢म् । हो꣡ता꣢꣯ । नः꣢ । अध्वरे꣢ । त्वम् । पो꣡ता꣢꣯ । वि꣣श्ववार । विश्व । वार । प्र꣡चे꣢꣯ताः । प्र । चे꣣ताः । य꣡क्षि꣢꣯ । या꣡सि꣢꣯ । च꣣ । वा꣡र्य꣢꣯म् ॥६१॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वमग्ने गृहपतिस्त्वꣳ होता नो अध्वरे । त्वं पोता विश्ववार प्रचेता यक्षि यासि च वार्यम् ॥६१॥
स्वर रहित पद पाठ
त्वम् । अग्ने । गृहपतिः । गृह । पतिः । त्वम् । होता । नः । अध्वरे । त्वम् । पोता । विश्ववार । विश्व । वार । प्रचेताः । प्र । चेताः । यक्षि । यासि । च । वार्यम् ॥६१॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 61
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 1; मन्त्र » 7
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 6;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 1; मन्त्र » 7
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 6;
Acknowledgment
पदार्थ -
પદાર્થ : (विश्ववार अग्ने) હે સર્વને વર્ણ સ્વીકાર કરવા યોગ્ય પરમાત્મન્ ! (त्वं गृहपतिः) તું મારા હૃદયગૃહનો સ્વામી છે. (नः अध्वरे) અમારા અધ્યાત્મયજ્ઞમાં (त्वं होता) તું હોતા નામનો ઋગ્વેદી- ઋગ્વેદપાઠી,(त्वं पोता) તું શોધન કરનાર - ઉદ્ગાતા - સામવેદ પાઠી , (प्रचेता) પ્રકૃષ્ટ ચેતનાવાળો બ્રહ્મા , (वार्यम् यक्षि यासि च) અને તું હૃદયના ભાવ રૂપ શ્રેષ્ઠ હવિનો યજ્ઞ કરતો અધ્વર્યુ - યજુર્વેદ પાઠી બનીને અમૃત ફળ પ્રાપ્ત કરાવ. (૭)
भावार्थ -
ભાવાર્થ : હે પરમાત્મન્ ! જો કે હું મારા હૃદયરૂપી ઘરનો સ્વામી છું , પરંતુ પરમાત્મન્ ! ત્યાં તું રક્ષક બનીને આવવાને કારણે ખરેખર તું જ સ્વામી , કારણ કે મેં મારી જાતને તને સમર્પિત કરી દીધી છે ; તેથી તું જ સ્વામી અને હું અધ્યાત્મયજ્ઞમાં લાગેલો છું . તું જ એને સંપન્ન કર , તું જ તેનો હોતો , તું જ પોતા - ઉદ્ગાતા , તું જ અધ્વર્યુ અને તું જ બ્રહ્મા તું જ અઘ્વર્યુ. બાહ્ય હોતા વગેરે મારે ન જોઈએ , તું સર્વના વરવા યોગ્ય - સત્કાર કરવા યોગ્ય અમૃત પ્રસાદને પ્રદાન કર. (૭)
इस भाष्य को एडिट करें