Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 5 के सूक्त 82 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 5/ सूक्त 82/ मन्त्र 9
    ऋषिः - श्यावाश्व आत्रेयः देवता - सविता छन्दः - गायत्री स्वरः - षड्जः

    य इ॒मा विश्वा॑ जा॒तान्या॑श्रा॒वय॑ति॒ श्लोके॑न। प्र च॑ सु॒वाति॑ सवि॒ता ॥९॥

    स्वर सहित पद पाठ

    यः । इ॒मा । विश्वा॑ । जा॒तानि॑ । आ॒ऽश्रा॒वय॑ति । श्लोके॑न । प्र । च॒ । सु॒वाति॑ । स॒वि॒ता ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    य इमा विश्वा जातान्याश्रावयति श्लोकेन। प्र च सुवाति सविता ॥९॥

    स्वर रहित पद पाठ

    यः। इमा। विश्वा। जातानि। आऽश्रवयति। श्लोकेन। प्र। च। सुवाति। सविता ॥९॥

    ऋग्वेद - मण्डल » 5; सूक्त » 82; मन्त्र » 9
    अष्टक » 4; अध्याय » 4; वर्ग » 26; मन्त्र » 4

    पदार्थ -
    [१] प्रभु वे हैं (यः) = जो (इमा) = इन (विश्वा) = सब (जातानि) = उत्कृष्ट जन्मवाले मनुष्यों को (श्लोकेन) = वेदमन्त्रों के द्वारा (आश्रावयति) = पूर्णतया ज्ञानयुक्त करते हैं, वेद-मन्त्रों के द्वारा उनके सब कर्त्तव्यों को उनके लिये सुस्पष्ट कर देते हैं। [२] (च) = और इस प्रकार ज्ञान देते हुए (सविता) = वे प्रेरक प्रभु (प्रसुवाति) = सदा उत्तम कर्मों में प्रेरित करते हैं।

    भावार्थ - भावार्थ– वेदमन्त्रों द्वारा प्रभु सदा हमारे कर्त्तव्यों की हमारे लिये प्रेरणा देते हैं । इस प्रेरणा को सुननेवाला व्यक्ति 'अत्रि' बनता है, 'काम-क्रोध-लोभ' से ऊपर उठा रहता है। यह उस महान् 'पर्जन्य' परा तृप्ति के देनेवाले प्रभु का स्तवन करता हुआ कहता है -

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top