ऋग्वेद - मण्डल 7/ सूक्त 88/ मन्त्र 1
प्र शु॒न्ध्युवं॒ वरु॑णाय॒ प्रेष्ठां॑ म॒तिं व॑सिष्ठ मी॒ळ्हुषे॑ भरस्व । य ई॑म॒र्वाञ्चं॒ कर॑ते॒ यज॑त्रं स॒हस्रा॑मघं॒ वृष॑णं बृ॒हन्त॑म् ॥
स्वर सहित पद पाठप्र । शु॒न्ध्युव॑म् । वरु॑णाय । प्रेष्ठा॑म् । म॒तिम् । व॒सि॒ष्ठ॒ । मी॒ळ्हुषे॑ । भ॒र॒स्व॒ । यः । ई॒म् । अ॒र्वाञ्च॑म् । कर॑ते । यज॑त्रम् । स॒हस्र॑ऽमघम् । वृष॑णम् । बृ॒हन्त॑म् ॥
स्वर रहित मन्त्र
प्र शुन्ध्युवं वरुणाय प्रेष्ठां मतिं वसिष्ठ मीळ्हुषे भरस्व । य ईमर्वाञ्चं करते यजत्रं सहस्रामघं वृषणं बृहन्तम् ॥
स्वर रहित पद पाठप्र । शुन्ध्युवम् । वरुणाय । प्रेष्ठाम् । मतिम् । वसिष्ठ । मीळ्हुषे । भरस्व । यः । ईम् । अर्वाञ्चम् । करते । यजत्रम् । सहस्रऽमघम् । वृषणम् । बृहन्तम् ॥ ७.८८.१
ऋग्वेद - मण्डल » 7; सूक्त » 88; मन्त्र » 1
अष्टक » 5; अध्याय » 6; वर्ग » 10; मन्त्र » 1
अष्टक » 5; अध्याय » 6; वर्ग » 10; मन्त्र » 1
विषय - आत्मसमर्पण -
पदार्थ -
पदार्थ (यः) = जो परमेश्वर (ईम्) = इस (अर्वाञ्चं) = अभिमुख आये (यजत्रं) = आत्मसमर्पक और सत्संगतिवाले पुरुष को (सहस्र-मघं) = सहस्रों धनों से सम्पन्न, (वृषणं) = मेघवत् उदार और (बृहन्तम्) = करते-बड़ा बना देता है उस (वरुणाय) = ऐश्वर्यदाता (मीढुषे) = ऐश्वर्यों की वृष्टि करनेवाले, परमेश्वर के निमित्त (प्रेष्टां) = अति प्रिय (मतिं) = स्तुति और बुद्धि का (प्र भरस्व) = प्रयोग कर।
भावार्थ - भावार्थ- जो उपासक सत्संगति में रहते हुए ईश्वर के प्रति सर्वभाव से समर्पण करते हैं उसी की स्तुति करते हैं वे ऐश्वर्यशाली होकर उदार तथा महान् बनते हैं।
इस भाष्य को एडिट करें