Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 25/ मन्त्र 43
    ऋषिः - गोतम ऋषिः देवता - आत्मा देवता छन्दः - निचृत त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    0

    मा त्वा॑ तपत् प्रि॒यऽआ॒त्मापि॒यन्तं॒ मा स्वधि॑तिस्त॒न्वऽआ ति॑ष्ठिपत्ते।मा ते॑ गृ॒ध्नुर॑विश॒स्ताति॒हाय॑ छि॒द्रा गात्रा॑ण्य॒सिना॒ मिथू॑ कः॥४३॥

    स्वर सहित पद पाठ

    मा। त्वा॒। त॒प॒त्। प्रि॒यः। आ॒त्मा। अ॒पि॒यन्त॒मित्य॑पि॒ऽयन्त॑म्। मा। स्वधि॑ति॒रिति॒ स्वऽधि॑तिः। त॒न्वः᳖। आ। ति॒ष्ठि॒प॒त्। ति॒स्थि॒प॒दिति॑ तिस्थिपत्। ते॒। मा। ते॒। गृ॒ध्नुः। अ॒वि॒श॒स्तेत्य॑विऽश॒स्ता। अ॒ति॒हायेत्य॑ति॒हाय॑। छि॒द्रा। गात्रा॑णि। अ॒सिना॑। मिथू॑। क॒रिति॑ कः ॥४३ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    मा त्वा तपत्प्रियऽआत्मापियन्तम्मा स्वधितिस्तन्वऽआ तिष्ठिपत्ते । मा ते गृध्नुरविशस्तातिहाय छिद्रा गात्राण्यसिना मिथू कः ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    मा। त्वा। तपत्। प्रियः। आत्मा। अपियन्तमित्यपिऽयन्तम्। मा। स्वधितिरिति स्वऽधितिः। तन्वः। आ। तिष्ठिपत्। तिस्थिपदिति तिस्थिपत्। ते। मा। ते। गृध्नुः। अविशस्तेत्यविऽशस्ता। अतिहायेत्यतिहाय। छिद्रा। गात्राणि। असिना। मिथू। करिति कः॥४३॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 25; मन्त्र » 43
    Acknowledgment

    भावार्थ -
    हे राजन् ! हे राष्ट्र ! (प्रियः आत्मा) अपने देह और आत्मा के समान प्रिय पुरुष ( अपियन्तम् ) प्रयाण करते समय (त्वा) तुझको ( मा तपत् ) सन्तप्त न करे, तुझे शोकातुर न बनाये, तुझे पीड़ित न करे । (स्वधितिः) वज्र, तलवार या शस्त्रबल भी (ते तन्वः) तेरे शरीर के भागों पर ( मा आ आतिष्ठिपत् ) अपना अधिकार न करे । अर्थात् शस्त्रबल भी तुझे व्यर्थं न सतावे । (अविशस्ता) उत्तम शासक न होकर कोई (गृध्नुः) लालची महामात्य या राजा (ते छिद्राणि) तेरे भीतर विद्यमान त्रुटियों को (अतिहाय) छोड़कर ( मिथू ) व्यर्थ, झूठमूठ निष्प्रयोजन (ते गात्राणि) तेरे अंगों, राज्यांगों को (असिना) शस्त्रबल से (मा कः) मत काटे ।

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - आत्मा देवता । निचृत् त्रिष्टुप् । धैवतः ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top