ऋग्वेद - मण्डल 10/ सूक्त 156/ मन्त्र 5
अग्ने॑ के॒तुर्वि॒शाम॑सि॒ प्रेष्ठ॒: श्रेष्ठ॑ उपस्थ॒सत् । बोधा॑ स्तो॒त्रे वयो॒ दध॑त् ॥
स्वर सहित पद पाठअग्ने॑ । के॒तुः । वि॒शाम् । अ॒सि॒ । प्रेष्ठः॑ । श्रेष्ठः॑ । उ॒प॒स्थ॒ऽसत् । बोध॑ । स्तो॒त्रे । वयः॑ । दध॑त् ॥
स्वर रहित मन्त्र
अग्ने केतुर्विशामसि प्रेष्ठ: श्रेष्ठ उपस्थसत् । बोधा स्तोत्रे वयो दधत् ॥
स्वर रहित पद पाठअग्ने । केतुः । विशाम् । असि । प्रेष्ठः । श्रेष्ठः । उपस्थऽसत् । बोध । स्तोत्रे । वयः । दधत् ॥ १०.१५६.५
ऋग्वेद - मण्डल » 10; सूक्त » 156; मन्त्र » 5
अष्टक » 8; अध्याय » 8; वर्ग » 14; मन्त्र » 5
अष्टक » 8; अध्याय » 8; वर्ग » 14; मन्त्र » 5
विषय - प्रकाशक प्रभु का सर्वोच्च पद।
भावार्थ -
हे (अग्ने) ज्ञानमय ! प्रकाशस्वरूप ! तू (उपस्थ-सत्) सदा समीप रहने वाला, (प्रेष्ठः) अति प्रिय, (श्रेष्ठः) सर्वश्रेष्ठ, प्रशंसनीय, (विशां केतुः असि) प्रजाओं को ज्ञान देने वाला, सर्वोच्च ध्वजा के तुल्य मान्य है। तू (स्तोत्रे बोध) स्तुतिकर्ता को ज्ञान प्रदान कर और (वयः दधत्) बल, आयु, ज्ञान, तेज प्रदान कर। इति चतुर्दशो वर्गः॥
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - ऋषिः केतुराग्नेयः॥ अग्निर्देवता॥ छन्द:- १, ३, ५ गायत्री। २, ४ निचृद् गायत्री॥
इस भाष्य को एडिट करें