English
ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 5/ मन्त्र 39
ऋषिः - ब्रह्मातिथिः काण्वः
देवता - वैद्यस्य कशोर्दानस्तुतिः
छन्दः - निचृदार्ष्यनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
माकि॑रे॒ना प॒था गा॒द्येने॒मे यन्ति॑ चे॒दय॑: । अ॒न्यो नेत्सू॒रिरोह॑ते भूरि॒दाव॑त्तरो॒ जन॑: ॥
स्वर सहित पद पाठमाकिः॑ । ए॒ना । प॒था । गा॒द्येन॑ । इ॒मे । यन्ति॑ । चे॒दयः॑ । अ॒न्यः । न । इत् । सू॒रिः । ओह॑ते । भू॒र्द॒ाव॑त्ऽतरः॑ । जनः॑ ॥
स्वर रहित मन्त्र
माकिरेना पथा गाद्येनेमे यन्ति चेदय: । अन्यो नेत्सूरिरोहते भूरिदावत्तरो जन: ॥
स्वर रहित पद पाठमाकिः । एना । पथा । गाद्येन । इमे । यन्ति । चेदयः । अन्यः । न । इत् । सूरिः । ओहते । भूर्दावत्ऽतरः । जनः ॥ ८.५.३९
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 5; मन्त्र » 39
अष्टक » 5; अध्याय » 8; वर्ग » 8; मन्त्र » 4
अष्टक » 5; अध्याय » 8; वर्ग » 8; मन्त्र » 4
विषय - वैद्य प्रभु के दान और उसको अध्यात्म व्याख्या
भावार्थ -
( येन पथा ) जिस मार्ग से ( इमे चेदयः ) ये विद्वान् जन ( यन्ति ) गमन करते हैं ( एना पथा ) उस मार्ग से ( माकि: गात् ) कोई जा नहीं सकता । उनका मार्ग सुगम नहीं होता । ( अन्यः ) दूसरा कोई ( भूरिदावत्-तरः जनः ) बहुत धनादि देने वाला और ( सूरिः ) विद्वान् भी ( नः ओहते ) इतना कार्य भारादि उठाने में समर्थ नहीं होता है । इत्यष्टमो वर्गः ॥ इति प्रथमोऽनुवाकः ॥
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - ब्रह्मातिथिः काण्व ऋषिः॥ देवताः—१—३७ अश्विनौ। ३७—३९ चैद्यस्य कर्शोदानस्तुतिः॥ छन्दः—१, ५, ११, १२, १४, १८, २१, २२, २९, ३२, ३३, निचृद्गायत्री। २—४, ६—१०, १५—१७, १९, २०, २४, २५, २७, २८, ३०, ३४, ३६ गायत्री। १३, २३, ३१, ३५ विराड् गायत्री। १३, २६ आर्ची स्वराड् गायत्री। ३७, ३८ निचृद् बृहती। ३९ आर्षी निचृनुष्टुप्॥ एकोनचत्वारिंशदृचं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें