Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 9 के सूक्त 107 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 9/ सूक्त 107/ मन्त्र 4
    ऋषिः - सप्तर्षयः देवता - पवमानः सोमः छन्दः - विराड्बृहती स्वरः - मध्यमः

    पु॒ना॒नः सो॑म॒ धार॑या॒पो वसा॑नो अर्षसि । आ र॑त्न॒धा योनि॑मृ॒तस्य॑ सीद॒स्युत्सो॑ देव हिर॒ण्यय॑: ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    पु॒ना॒नः । सो॒म॒ । धार॑या । अ॒पः । वसा॑नः । अ॒र्ष॒सि॒ । आ । र॒त्न॒ऽधाः । योनि॑म् । ऋ॒तस्य॑ । सी॒द॒सि॒ । उत्सः॑ । दे॒व॒ । हि॒र॒ण्ययः॑ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    पुनानः सोम धारयापो वसानो अर्षसि । आ रत्नधा योनिमृतस्य सीदस्युत्सो देव हिरण्यय: ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    पुनानः । सोम । धारया । अपः । वसानः । अर्षसि । आ । रत्नऽधाः । योनिम् । ऋतस्य । सीदसि । उत्सः । देव । हिरण्ययः ॥ ९.१०७.४

    ऋग्वेद - मण्डल » 9; सूक्त » 107; मन्त्र » 4
    अष्टक » 7; अध्याय » 5; वर्ग » 12; मन्त्र » 4

    भावार्थ -
    हे (सोम) ऐश्वर्यवन् ! बलवन् ! हे ज्ञानवन् ! तू (धारया पुनानः) उत्तम जलधारा के तुल्य वेदवाणी से पवित्र, अभिषिक्त एवं निष्णात होकर (वसानः) नियम से ब्रह्मचर्यपूर्वक रहता हुआ (अपः अर्षसि) आप्त-जनों को प्राप्त होता है। और (रत्न-धाः) रमणीय गुणों, ज्ञानों को रत्नों के तुल्य धारण करता हुआ (ऋतस्य योनिम्) सत्य, ज्ञान, न्याय, और तेज के स्थान वा पद को (आ सीदसि) विराज, प्राप्त कर, हे (देव) राजन् ! हे विद्वन् ! तू (उत्सः) झरने के तुल्य सत्य ज्ञान और उत्तम सुख का देने वाला, (हिरण्ययः) हित, रमणीय वचन कहने वाला हो।

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - सप्तर्षय ऋषयः॥ पवमानः सोमो देवता॥ छन्द:- १, ४, ६, ९, १४, २१ विराड् बृहती। २, ५ भुरिग् बृहती। ८,१०, १२, १३, १९, २५ बृहती। २३ पादनिचृद् बृहती। ३, १६ पिपीलिका मध्या गायत्री। ७, ११,१८,२०,२४,२६ निचृत् पंक्तिः॥ १५, २२ पंक्तिः॥ षड्विंशत्यृचं सूक्तम्॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top