English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 370
ऋषिः - रेभः काश्यपः
देवता - इन्द्रः
छन्दः - अति जगती
स्वरः - निषादः
काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
0
वि꣢श्वाः꣣ पृ꣡त꣢ना अभि꣣भू꣡त꣢रं꣣ न꣡रः꣢ स꣣जू꣡स्त꣢तक्षु꣣रि꣡न्द्रं꣢ जज꣣नु꣡श्च꣢ रा꣣ज꣡से꣢ । क्र꣢त्वे꣣ व꣡रे꣢ स्थे꣢म꣢न्या꣣मु꣡री꣢मु꣣तो꣡ग्रमोजि꣢꣯ष्ठं त꣣र꣡सं꣢ तर꣣स्वि꣡न꣢म् ॥३७०॥
स्वर सहित पद पाठवि꣡श्वाः꣢꣯ । पृ꣡त꣢꣯नाः । अ꣣भिभू꣡त꣢रम् । अ꣣भि । भू꣡त꣢꣯रम् । न꣡रः꣢꣯ । स꣣जूः꣢ । स꣣ । जूः꣢ । त꣣तक्षुः । इ꣡न्द्र꣢꣯म् । ज꣣जनुः꣢ । च꣣ । राज꣡से꣢ । क्र꣡त्वे꣢꣯ । व꣡रे꣢꣯ । स्थे꣣म꣡नि꣢ । आ꣣मु꣡री꣢म् । आ꣣ । मु꣡री꣢꣯म् । उ꣣त꣢ । उ꣣ग्र꣢म् । ओ꣡जि꣢꣯ष्ठम् । त꣣र꣡स꣢म् । त꣣रस्वि꣡न꣢म् ॥३७०॥
स्वर रहित मन्त्र
विश्वाः पृतना अभिभूतरं नरः सजूस्ततक्षुरिन्द्रं जजनुश्च राजसे । क्रत्वे वरे स्थेमन्यामुरीमुतोग्रमोजिष्ठं तरसं तरस्विनम् ॥३७०॥
स्वर रहित पद पाठ
विश्वाः । पृतनाः । अभिभूतरम् । अभि । भूतरम् । नरः । सजूः । स । जूः । ततक्षुः । इन्द्रम् । जजनुः । च । राजसे । क्रत्वे । वरे । स्थेमनि । आमुरीम् । आ । मुरीम् । उत । उग्रम् । ओजिष्ठम् । तरसम् । तरस्विनम् ॥३७०॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 370
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 4; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 4; मन्त्र » 1
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 3;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 4; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 4; मन्त्र » 1
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 3;
Acknowledgment
विषय - "Missing"
भावार्थ -
भा० = ( विश्वा:) = समस्त ( पृतनाः ) = व्यापार करनेहारे ( नरः ) = नेता लोग ( सजू: ) = परस्पर मिलकर ( अभिभूतरं ) = सबसे अधिक सामर्थ्यवान्, ( इन्द्रं ) = ऐश्वर्य सम्पन्न को अपना स्वामी ( ततक्षुः ) = बनाते हैं और ( राजसे ) = अपने अधिक उन्नतरूप से शोभा पाने के निमित्त ( वरे ) = अत्यन्त उत्तम ( स्थेमनि ) = स्थिर ( ऋत्वे ) = कार्य में ( आमुरीम् ) = सबः विघ्नकारियों के संहारक ( उग्रं ) = उग्र ( ओजिष्ठं ) = कान्तिसम्पन्न बलवान् ( तरसं ) = वेगवान्, ( तरस्विनं ) = आलस्यरहित, चतुर पुरुष को ( इन्द्रं जजनुः च ) = अपना इन्द्र प्रभु भी प्रकट करते हैं । अध्यात्मपक्ष में इन्द्रियों ने जीव को अपना स्वामी चुनते हैं। देखो ( बृहदारण्यक उप ६। १ । )।
टिप्पणी -
३७० —‘क्रत्वा वरिष्ठं वर आमूरि', 'तवस' इति ऋ० ॥
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर -
ऋषिः - रेभः।
देवता - इन्द्रः।
छन्दः - जगती।
स्वरः - निषादः।
इस भाष्य को एडिट करें