Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 11/ मन्त्र 44
    ऋषिः - त्रित ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - विराडनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः
    1

    स्थि॒रो भ॑व वी॒ड्वङ्गऽआ॒शुर्भ॑व वा॒ज्यर्वन्। पृ॒थुर्भ॑व सु॒षद॒स्त्वम॒ग्नेः पु॑रीष॒वाह॑णः॥४४॥

    स्वर सहित पद पाठ

    स्थि॒रः। भ॒व॒। वी॒ड्व᳖ङ्ग॒ इति॑ वी॒डुऽअ॑ङ्गः। आ॒शुः। भ॒व॒। वा॒जी। अ॒र्व॒न्। पृ॒थुः। भ॒व॒। सु॒षदः॑। सु॒सद॒ इति॑ सु॒ऽसदः॑। त्वम्। अ॒ग्नेः। पु॒री॒ष॒वाह॑णः। पु॒री॒ष॒वाह॑न॒ इति॑ पुरीष॒ऽवाह॑नः ॥४४ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    स्थिरो भव वीड्वङ्गऽआशुर्भव वाज्यर्वन् । पृथुर्भव सुषदस्त्वमग्नेः पुरीषवाहणः ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    स्थिरः। भव। वीड्वङ्ग इति वीडुऽअङ्गः। आशुः। भव। वाजी। अर्वन्। पृथुः। भव। सुषदः। सुसद इति सुऽसदः। त्वम्। अग्नेः। पुरीषवाहणः। पुरीषवाहन इति पुरीषऽवाहनः॥४४॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 11; मन्त्र » 44
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (माता-पिता पुत्रास म्हणत आहेत) हे अर्बन्) ज्ञानयुक्त (ज्ञान घेण्यास पात्र व समर्थ) पुत्र, तू आता विद्या ग्रहणाकरिता (स्थिर:) दृढ हो (विद्याध्ययनाचा दृढ संकल्पकर) तू (वाजी) योग्य अशी पात्रता प्राप्त करून (वीड्वड्ग) दृढ आणि शक्तिमान अवयवांनी (आशु:) शीघ्र कर्म करणारा (भव) हो (कोणतेही कार्य शीघ्र करण्याची रीती शिकून घे) (अग्ने:) तू अग्निविषयक (सुषद:) सुंदर कार्यांमध्ये मग्न रहा आणि (पुरीषवाहण:) पालनआदी जे उत्तम कर्म वा व्रत आहेत, त्यांसाठी तत्पर हो आणि (पृथु:) (सर्वासाठी वा परिवारासाठी) सुखाचा विस्तार करणारा (भव) हो ॥44॥

    भावार्थ - भावार्थ - माता-पित्याने आपल्या संतानांना अशाप्रकारे उपदेश द्यावा की - “हे श्रेष्ठ पुत्र, हे पुत्री, तुम्ही ब्रह्मचर्य पालन करून शरीराचे बल वाढवा आणि विद्या व उत्तम ज्ञानाने आत्मिक शक्ती प्राप्त करून दृढ राहून स्वत:चे रक्षण व ब्रह्मचर्याचे रक्षण करा. तसेच आग्नेय आदी अस्त्रांची विद्या शिकून शत्रूंचा विनाश करा. ”॥44॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top