Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 12
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 12/ मन्त्र 20
    ऋषिः - वत्सप्रीर्ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - निचृदार्षी त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    3

    स॒मु॒द्रे त्वा॑ नृ॒मणा॑ऽअ॒प्स्वन्तर्नृ॒चक्षा॑ऽईधे दि॒वो अ॑ग्न॒ऽऊध॑न्। तृ॒तीये॑ त्वा॒ रज॑सि तस्थि॒वास॑म॒पामु॒पस्थे॑ महि॒षाऽअ॑वर्धन्॥२०॥

    स्वर सहित पद पाठ

    स॒मु॒द्रे। त्वा॒। नृ॒मणाः॑। नृ॒मना॒ इति॑ नृ॒ऽमनाः॑। अ॒प्स्वित्य॒प्ऽसु। अ॒न्तः। नृ॒चक्षा॒ इति॑ नृ॒चऽक्षाः॑। ई॒धे॒। दि॒वः। अ॒ग्ने॒। ऊध॑न्। तृ॒तीये॑। त्वा॒। रज॑सि। त॒स्थि॒वास॒मिति॑ तस्थि॒ऽवास॑म्। अ॒पाम्। उ॒पस्थ॒ इत्यु॒पऽस्थे॑। म॒हि॒षाः। अ॒व॒र्ध॒न् ॥२० ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    समुद्रे त्वा नृमणाऽअप्स्वन्तर्नृचक्षाऽईधे दिवोऽअग्नऽऊधन् । तृतीये त्वा रजसि तस्थिवाँसमपामुपस्थे महिषा अवर्धन् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    समुद्रे। त्वा। नृमणाः। नृमना इति नृऽमनाः। अप्स्वित्यप्ऽसु। अन्तः। नृचक्षा इति नृचऽक्षाः। ईधे। दिवः। अग्ने। ऊधन्। तृतीये। त्वा। रजसि। तस्थिवासमिति तस्थिऽवासम्। अपाम्। उपस्थ इत्युपऽस्थे। महिषाः। अवर्धन्॥२०॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 12; मन्त्र » 20
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (प्रजाजनांपैकी एक श्रेष्ठ विद्वान राजाला उद्देशून म्हणत आहे) हे (अग्ने) विद्वान राजा, मी (एक प्रजाजन) (त्वा) तुम्हाला (समुद्रे) अंतरिक्षात ज्याप्रमाणे अग्नी (विद्युत, सूर्य-प्रकाश आदी रुपात) प्रकाशित होतो, त्याप्रमाणे मी (त्वा) तुम्हाला (ईधे) (श्रेष्ठ कर्म करण्यासाठी) प्रेरित वा उत्साहित करतो. (नृचक्ष:) अनेक माणसांचे निरीक्षण वा संचार करणारा मी तुम्हाला (अप्सु) अन्न आणि जल (अन्त:) यांमधे वा यासाठी प्रेरित व उत्साहित करतो (लोकांसाठी तुम्ही अन्न-जलादीची व्यवस्था करावी, अशी प्रार्थना करतो.) (दिव:) सूर्याच्या प्रकाशाने उजळून निघालेल्या (ऊधन्‌) प्रात:काळी तुम्हाला विनंती करतो. (तृतीये) तिसऱ्या (रजसि) लोकामध्ये (तस्थिवांसम्‌) स्थित जो सूर्य, त्या सूर्याप्रमाणे (अपाम्‌) पाण्याच्या (नदी, सरोवर, कूप आदीच्या) (उपस्थे) जवळ (महिष:) महात्मा विद्वज्जनांनी (अवर्धन्‌) तुम्हाला प्राप्त करावे (जलाशयाकाठी असलेल्या विद्वानांच्या आश्रम आदी स्थानी तुम्ही त्यांच्याजवळ जावे) अशाप्रकारे तुम्ही आमची व आम्ही तुमची उन्नती करावी ॥20॥

    भावार्थ - भावार्थ - प्रजेतील सर्व श्रेष्ठ पुरुषांनी राज्यकार्यात राजाला नित्य सहकार्य करावे आणि राजपुरुषांनी देखील राज्यकार्यात प्रजेची उन्नती व सुख सोय करावी ॥20॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top