Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 13
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 13/ मन्त्र 20
    ऋषिः - अग्निर्ऋषिः देवता - पत्नी देवता छन्दः - अनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    2

    काण्डा॑त्काण्डात्प्र॒रोह॑न्ती॒ परु॑षःपरुष॒स्परि॑। ए॒वा नो॑ दूर्वे॒ प्रत॑नु स॒हस्रे॑ण श॒तेन॑ च ॥२०॥

    स्वर सहित पद पाठ

    काण्डा॑त्काण्डा॒दिति॒ काण्डा॑त्ऽकाण्डात्। प्र॒रोह॒न्तीति॑ प्र॒ऽरोह॑न्ती। परु॑षःपरुष॒ इति॒ परु॑षःऽपरुषः। परि॑। ए॒व। नः॒। दू॒र्वे॒। प्र॒। त॒नु॒। स॒हस्रे॑ण। श॒तेन॑। च॒ ॥२० ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    काण्डात्काण्डात्प्ररोहन्ती परुषःपरुषस्परि । एवा नो दूर्वे प्र तनु सहस्रेण शतेन च॥

    स्वर रहित पद पाठ

    काण्डात्काण्डादिति काण्डात्ऽकाण्डात्। प्ररोहन्तीति प्रऽरोहन्ती। परुषःपरुष इति परुषःऽपरुषः। परि। एव। नः। दूर्वे। प्र। तनु। सहस्रेण। शतेन। च॥२०॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 13; मन्त्र » 20
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    (पतीचे कथन पत्नींपत हे स्त्री (पत्नी) वा (हे स्त्रियांनो,) ज्याप्रमाणे दूर्वा घास (सहस्रण) हजारों अर्थात्‌ असंख्य प्रमाणात (च) आणि (शतेन) विविध प्रकाराने (काण्डात्काण्डात्‌) आपल्या सर्व अंगांनिशी (मुळा पाने, डहाळ्या रुपात) (परुष:परुष:) एकाएका पेऱ्यानें वा कांडाने (परि) सर्वत्र (प्ररोहन्ति) उगते, पसरते त्या (दूर्वे) दूर्वा गवता (एन) प्रमाणे तू किंवा तुम्ही स्त्रिया मला म्हणजे आम्हा पती असणाऱ्या लोकांना पुत्र, पौत्र आणि ऐश्‍वर्यसमृद्धीने (प्रतनु) वाढव/ वाढवा. (तुमच्या पोटी पुष्कळ व उत्तम संतती होवो आणि घराचे वैभव वाढो, अशी अपेक्षा आम्ही पतीपण, तुम्हां पत्नी असलेल्या आपापल्या सर्व पत्नीकडून व्यक्त करीत आहोत.) ॥20॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. ज्याप्रमाणे दूर्वा गवत औषध असून रोगांचा नाश करते आणि स्वास्थ्य उत्तम करीत सर्वत्र सुंदर प्रकारे वाढते वा पसरते, तसेच विदुषी स्त्रीला (पत्नीला) पाहिजे की तिने अनेकप्रकारे आपल्या वंशाचा विस्तार व उत्कर्ष करावा. ॥20॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top