Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 15/ मन्त्र 21
    ऋषिः - परमेष्ठी ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - निचृदगायत्री स्वरः - षड्जः
    2

    अ॒यम॒ग्निः स॑ह॒स्रिणो॒ वाज॑स्य श॒तिन॒स्पतिः॑। मू॒र्धा क॒वी र॑यी॒णाम्॥२१॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒यम्। अ॒ग्निः। स॒ह॒स्रिणः॑। वाज॑स्य। श॒तिनः॑। पतिः॑। मू॒र्द्धा। क॒विः। र॒यी॒णाम् ॥२१ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अयमग्निः सहस्रिणो वाजस्य शतिनस्पतिः । मूर्धा कवी रयीणाम् ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    अयम्। अग्निः। सहस्रिणः। वाजस्य। शतिनः। पतिः। मूर्द्धा। कविः। रयीणाम्॥२१॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 15; मन्त्र » 21
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे मनुष्यांनो, ज्याप्रमाणे (अयम्) हा (अग्नि:) अग्नी हेमंत ऋतूत (सहस्रिण:) प्रशंसनीय अशा असंख्य पदार्थांनी युक्त असतो आणि (शतिंन:) उत्तम गुणांसहित विद्यमान (वाजस्य) अन्न-धान्याचा आणि (रयीणाम्) धनाचा (पति:) रक्षक असतो, आणि जो अग्नी (मूर्द्धा) शरीरातील अंगापैकी उत्तम अंग म्हणजे शिराप्रमाणे (कवि) समर्थ आहे, त्या अग्नीप्रमाणे, हे मनुष्यांनो, तुम्ही देखील व्हा (अग्नीप्रमाणे उत्तम उपकारक गुण धारण करा) ॥21॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. ज्याप्रमाणे योग्य त्या रीतीने आणि तंत्रविद्यादीद्वारे उपयोगात आणलेला अग्नी प्रभूत अन्न व समृद्धीची प्राप्ती करून देतो, त्याप्रमाणे मनुष्यांनीदेखील जर मनुष्यांनी ज्ञान आणि पुरुषार्थपूर्वक त्या अग्नीचा उपयोग केला, नंतर तो त्यांनाही ऐश्वर्यवान करतो. ॥21॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top