Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 15
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 15/ मन्त्र 6
    ऋषिः - परमेष्ठी ऋषिः देवता - विद्वांसो देवता छन्दः - विराडभिकृतिः स्वरः - ऋषभः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    8

    र॒श्मिना॑ स॒त्याय॑ स॒त्यं जि॑न्व॒ प्रेति॑ना॒ ध॒र्म॑णा॒ धर्र्मं॑ जि॒न्वान्वि॑त्या दि॒वा दिवं॑ जिन्व स॒न्धिना॒न्तरि॑क्षेणा॒न्तरि॑क्षं जिन्व प्रति॒धिना॑ पृथि॒व्या पृ॑थि॒वीं जि॑न्व विष्ट॒म्भेन॒ वृष्ट्या॒ वृष्टिं॑ जिन्व प्र॒वयाऽह्नाह॑र्जिन्वानु॒या रात्र्या॒ रात्रीं॑ जिन्वो॒शिजा॒ वसु॑भ्यो॒ वसू॑ञ्जिन्व प्रके॒तेना॑दि॒त्येभ्य॑ऽआदि॒त्याञ्॑िजन्व॒॥६॥

    स्वर सहित पद पाठ

    र॒श्मिना॑। स॒त्याय॑। स॒त्यम्। जि॒न्व॒। प्रेति॒नेति॒ प्रऽइति॑ना। धर्म॑णा। धर्म॑म्। जि॒न्व॒। अन्वि॒त्येत्यनु॑ऽइत्या। दि॒वा। दिव॑म्। जि॒न्व॒। स॒न्धिनेति॑ स॒म्ऽधिना॑। अ॒न्तरि॑क्षेण। अ॒न्तरि॑क्षम्। जि॒न्व॒। प्र॒ति॒धिनेति॑ प्रति॒ऽधिना॑। पृ॒थि॒व्या। पृ॒थि॒वीम्। जि॒न्व॒। वि॒ष्ट॒म्भेन॑। वृष्ट्या॑। वृष्टि॑म्। जि॒न्व॒। प्र॒वयेति॑ प्र॒ऽवया॑। अह्ना॑। अहः॑। जि॒न्व॒। अ॒नु॒येत्य॑नु॒ऽया। रात्र्या॑। रात्री॑म्। जि॒न्व॒। उ॒शिजा॑। वसु॑भ्य॒ इति॒ वसु॑ऽभ्यः। वसू॑न्। जि॒न्व॒। प्र॒के॒तेनेति॑ प्रऽके॒तेन॑। आ॒दि॒त्येभ्यः॑। आ॒दि॒त्यान्। जि॒न्व॒ ॥६ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    रश्मिना सत्याय सत्यञ्जिन्व प्रेतिना धर्मणा धर्मञ्जिन्वान्वित्या दिवा दिवञ्जिन्व सन्धिनान्तरिक्षेणान्तरिक्षञ्जिन्व प्रतिधिन्पृथिव्या पृथिवीञ्जिन्व विष्टम्भेन वृष्ट्या वृस्टिञ्जिन्व प्रवयाह्नाहर्जिन्वानुया रात्र्या रात्रीञ्जिन्वोशिजा वसुभ्यो वसून्जिन्व प्रकेतेनादित्येभ्यऽआदित्यञ्जिन्व ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    रश्मिना। सत्याय। सत्यम्। जिन्व। प्रेतिनेति प्रऽइतिना। धर्मणा। धर्मम्। जिन्व। अन्वित्येत्यनुऽइत्या। दिवा। दिवम्। जिन्व। सन्धिनेति सम्ऽधिना। अन्तरिक्षेण। अन्तरिक्षम्। जिन्व। प्रतिधिनेति प्रतिऽधिना। पृथिव्या। पृथिवीम्। जिन्व। विष्टम्भेन। वृष्ट्या। वृष्टिम्। जिन्व। प्रवयेति प्रऽवया। अह्ना। अहः। जिन्व। अनुयेत्यनुऽया। रात्र्या। रात्रीम्। जिन्व। उशिजा। वसुभ्य इति वसुऽभ्यः। वसून्। जिन्व। प्रकेतेनेति प्रऽकेतेन। आदित्येभ्यः। आदित्यान्। जिन्व॥६॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 15; मन्त्र » 6
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे विद्वान (विज्ञानवान मनुष्य), (रश्मिमा) सूर्यजसा आपल्या किरणांनी (सहयाय) सर्वांच्या सुकाकरिता आणि स्थुल पदार्थांच्या प्राप्तीकरिता (कर्मकरतो) तद्वत हे विद्वव्, आपण सत्य कर्म (जिन्व) करीत रहा (सर्वांच्या कल्याणासाठी सत्यमनाने नवीन वैज्ञानिक शोध बानण्यासाठी यत्न करा) (प्रेतिना) उत्तम ज्ञानाद्वारे आणि (धर्मणा) न्याययुक्त आचरणाद्वारे (धर्मम्) सत्य धर्माचे (जिम्व) ज्ञान मिळवा. (अन्वित्था) शोध (नवीन आविष्करण, प्रयोग) यांसाठी (दिवा) धर्म आणि (दिवम्) सत्य यांना (जिन्व) प्राप्त व्हा (यांचा आदार घ्या (सन्धिमा) सन्धिरुप (अन्तरिक्षेण) आकाशाद्वारे (अन्तरिक्षम्) अवकाशाचे ज्ञान (जिन्व) मिळवा. (अंतरिक्षस्थित ग्रह-नक्षत्रादींविषयी अधिक ज्ञान प्राप्त करा.) (पृधिव्या) भूगर्भविद्येच्या (प्रतिधिता) सहाय्याने (पृथिवीम्) भूमीला विशषत्वाने (जिन्व) जाणून घ्या. (विष्टेम्भेम) शरीरधारणासाठी योग्य तो आहार मिळविण्यासाठी (वृष्ट्या) वृष्टिविद्येद्वारे (वृष्टिम्) वृष्टी होण्याचे (पाऊस पडण्याचे वा पाडण्याविषयीचे) (जिन्व) ज्ञान मिळवा. (प्रवया) सांतिमय (अह्ना) प्रकाशविद्येद्वारे (अह:) दिवसाला (जिन्व) जाणून घ्या (अनुषा) दिनानंतर येणार्‍या (रात्र्या) रात्रीद्वारे (रात्रीम्) रात्रीचे (जिन्व) ज्ञान मिळवा (दिवस, रात्र यांचा क्रम, वेळ मर्यादा आदींविषयी शोध करा.) (उशिजा) कामना (वा दृढ तीव्र इच्छेद्वारे) (रसुभ्य:) अग्नी आदी आठ व सूं विषयीच्या विद्येद्वारे (बसून) अग्नी आदी वसूंना (जिन्व) जाणा आणि (प्रकेतेन) उत्तम (विज्ञानाद्वारे (आदित्येभ्य) आणि बारा महिन्यांविषयी जी विद्या आहे, त्या विद्येद्वारे (आदित्यान्) बाना महिन्यांचे ज्ञान (जिन्ब) मिळवा (ऋतू, कालगणना, संवत्सर आदींचे) पूर्ण व सत्य ज्ञान प्राप्त करा) ॥6॥

    भावार्थ - भावार्थ - विद्वानांचे कर्तव्य आहे की त्यांनी ज्याप्रमाणे पदार्थविद्येच्या विशेष ज्ञानाद्वारे स्वत: लाभान्वित व्हावे, त्याप्रमाणे मिळविलेले ज्ञान इतरांनाही द्यावे या त्यांनाही लाभान्वित करावे ॥6॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top