Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 17/ मन्त्र 45
    ऋषिः - अप्रतिरथ ऋषिः देवता - इषुर्देवता छन्दः - आर्ष्यनुष्टुप् स्वरः - गान्धारः
    3

    अव॑सृष्टा॒ परा॑ पत॒ शर॑व्ये॒ ब्रह्म॑सꣳशिते। गच्छा॒मित्रा॒न् प्र प॑द्यस्व॒ मामीषां॒ कञ्च॒नोच्छि॑षः॥४५॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अव॑सृ॒ष्टेत्यव॑ऽसृष्टा। परा॑। प॒त॒। शर॑व्ये। ब्रह्म॑सꣳशित॒ इति॒ ब्रह्म॑ऽसꣳशिते। गच्छ॑। अ॒मित्रा॑न्। प्र। प॒द्य॒स्व॒। मा। अ॒मीषा॑म्। कम्। च॒न। उत्। शि॒षः॒ ॥४५ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अवसृष्टा परा पत शरव्ये ब्रह्मसँशिते । गच्छामित्रान्प्र पद्यस्व मामीषाङ्कं चनोच्छिषः ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    अवसृष्टेत्यवऽसृष्टा। परा। पत। शरव्ये। ब्रह्मसꣳशित इति ब्रह्मऽसꣳशिते। गच्छ। अमित्रान्। प्र। पद्यस्व। मा। अमीषाम्। कम्। चन। उत्। शिषः॥४५॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 17; मन्त्र » 45
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (राख्ये) बाणविद्येत प्रवीण (ब्रह्मसंशिते)ऽ आणि वेदज्ञ विद्वानांद्वारे प्रशंसा व प्रशिक्षण प्राप्त केलेली हे सेनापतीची पत्नी (वा सैन्याची महिला-पुरुष), तू (अवसृष्टा) उत्साहाद्वारे प्रेरित होऊन (परा, पत) दूर जा (पूर्ण जोषाने दूर दूरपर्यंत असलेल्या शत्रूवर आक्रमण कर) आणि (अमित्रान्‌) (गच्छ) शत्रूंना त्याच्याठिकाणी जाऊन बंदिस्त कर. त्यांना ठार करून विजय (प्र पघस्व) प्राप्त कर. (लक्षात असू दे की) (अमीषाम्‌) त्या दूर देशस्य वैरींना ठार केल्याशिवाय (येऊ नको) वा (कं चन) कोणाला (एकादेखील शत्रूला) (मा) (उच्छिप:) जिवंत सोडू नकोस. ॥45॥

    भावार्थ - भावार्थ - सभापती (राजा) चे कर्तव्य आहे की त्याने ज्याप्रमाणे पुरुषांना प्रशिक्षण देऊन पुरुष-सेना निर्माण करावी, तद्वत स्त्रियांनादेखील प्रशिक्षित करावे. ज्याप्रमाणे वीर पुरुष युद्धात भाग घेतात, तद्वत स्त्रियांनीदेखील युद्धश्रेत्र वीरत्वाने गाजवावा. जे शत्रूसैनिक युद्धानंतर जिवंत वाचतील, त्या भीरू माणसांना कैदेत टाकावे. ॥45॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top