English
यजुर्वेद - अध्याय 18/ मन्त्र 14
ऋषिः - देवा ऋषयः
देवता - अग्न्यादियुक्ता आत्मा देवता
छन्दः - भुरिगष्टिः
स्वरः - मध्यमः
8
अ॒ग्निश्च॑ म॒ऽआप॑श्च मे वी॒रुध॑श्च म॒ऽओष॑धयश्च मे कृष्टप॒च्याश्च॑ मेऽकृष्टप॒च्याश्च॑ मे ग्रा॒म्याश्च॑ मे प॒शव॑ऽआर॒ण्याश्च॑ मे वि॒त्तञ्च॑ मे॒ वित्ति॑श्च मे भू॒तञ्च॑ मे॒ भूति॑श्च मे य॒ज्ञेन॑ कल्पन्ताम्॥१४॥
स्वर सहित पद पाठअ॒ग्निः। च॒। मे॒। आपः॑। च॒। मे॒। वी॒रुधः॑। च॒। मे॒। ओष॑धयः। च॒। मे॒। कृ॒ष्ट॒प॒च्याः इति॑ कृष्टऽप॒च्याः। च॒। मे॒। अ॒कृ॒ष्ट॒प॒च्या इत्य॑कृष्टऽप॒च्याः। च॒। मे॒। ग्रा॒म्याः। च॒। मे॒। प॒शवः॑। आ॒र॒ण्याः। च॒। मे॒। वि॒त्तम्। च॒। मे॒। वित्तिः॑। च॒। मे॒। भू॒तम्। च॒। मे॒। भूतिः॑। च॒। मे॒। य॒ज्ञेन॑। क॒ल्प॒न्ता॒म् ॥१४ ॥
स्वर रहित मन्त्र
अग्निश्च मऽआपश्च मे वीरुधश्च मऽओषधयश्च मे कृष्टपच्याश्च मे कृष्टपच्याश्च मे ग्राम्याश्च मे पशवऽआरण्याश्च मे वित्तं च मे वित्तिश्च मे भूतञ्च मे भूतिश्च मे यज्ञेन कल्पन्ताम् ॥
स्वर रहित पद पाठ
अग्निः। च। मे। आपः। च। मे। वीरुधः। च। मे। ओषधयः। च। मे। कृष्टपच्याः इति कृष्टऽपच्याः। च। मे। अकृष्टपच्या इत्यकृष्टऽपच्याः। च। मे। ग्राम्याः। च। मे। पशवः। आरण्याः। च। मे। वित्तम्। च। मे। वित्तिः। च। मे। भूतम्। च। मे। भूतिः। च। मे। यज्ञेन। कल्पन्ताम्॥१४॥
विषय - पुन्हा, तोच विषय -
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - (मे) माझा (अग्नि:) अग्नी (च) आणि विद्युत आदी (अग्नीची विविध रुपे) तसेच (मे) माझे (आप:) जल (च) आणि जलात (समुद्रात उत्पन्न होणारे मोती पोवळे आदी) पदार्थ (शिल्पाविद्येद्वारे माझ्यासाठी उपयोगी व्हावेत) (मे) माझ्या (वीरूध:) वेली, झाडी आदी (च) आणि शाक आदी भोज्य वस्तू, तसेच (मे) माझी (ओषधय:) सोमलता आदी औषदी (च) आणि उपयोगी फळे, पुष्प आदी (माझ्या शिल्प विद्येमुळे माझ्यासाठी हितकर व्हावेत) (मे) माझे वा माझ्यासाठी उपयोगी (कृष्टपच्या:) शेतीत पिकणारे धान्य आदी (च) आणि त्यापासून तयार केलेले उत्तम अन्न, तसेच (मे) माझे ते धान्य की जे (अकृष्टपच्या:) शेतीत पिकविलेले नसून नैसर्गिक वनात उगवते (ते धान्य (च) आणि पर्वत वा वनादी स्थानात पिकविले वा शिजविले जाणारे अन्न (माझ्यासाठी पुष्टिकर व्हावे) (मे) माझे (ग्राम्या:) गावात राहणारे गौ आदी पाळीव प्राणी (च) आणि नगरात असणारे पशू, तसेच (मे) माझे (आरण्या:) वनात राहणारे मृग (च) आणि सिंह आदी प्राणी (माझ्यासाठी सुखकर व्हावेत) (मे) माझे (वित्तम्) प्राप्त केलेले पदार्था (च) आणि इतर धन, तसेच (मे) माझी (वित्ति:) सर्व प्राप्त अर्जित धन-संपदा (च) आणि जे अजून मी प्राप्त करायची आहे, ती संपत्ती (माझाकरिता सुखकर व्हावी) (मे) माझे (भूतम्) रुप (च) आणि विविध प्रकारचे पदार्थ, तसेच (मे) माझे (भूति:) ऐश्वर्य (च) आणि तिच्या प्राप्तीची साधने वा उपाय, हे सर्व पदार्थ मिश्रण, (परिक्षण, प्रयोग आणि ज्ञान आदी द्वारे प्राप्त) शिल्पविद्येमुळे मला सुखदायक (कल्पन्ताम्) व्हावेत ॥14॥
भावार्थ - भावार्थ - जे लोक अग्नी आदी विविध विद्यांचे ज्ञान संपादित करून संगती करविणार्‍या (सर्वांना एकत्र आणणार्‍या) शिल्पविद्या रुप यज्ञ करतात, ते अवश्य ऐश्वर्य प्राप्त करतात. ॥14॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal