Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 18/ मन्त्र 42
    ऋषिः - देवा ऋषयः देवता - यज्ञो देवता छन्दः - विराडार्षी त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    2

    भु॒ज्युः सु॑प॒र्णो य॒ज्ञो ग॑न्ध॒र्वस्तस्य॒ दक्षि॑णाऽअप्स॒रस॑ स्ता॒वा नाम॑। स न॑ऽइ॒दं ब्रह्म॑ क्ष॒त्रं पा॑तु॒ तस्मै॒ स्वाहा॒ वाट् ताभ्यः॒ स्वाहा॑॥४२॥

    स्वर सहित पद पाठ

    भु॒ज्युः। सु॒प॒र्ण इति॑ सुऽपर्णः॒। य॒ज्ञः। ग॒न्ध॒र्वः। तस्य॑। दक्षि॑णाः। अ॒प्स॒रसः॑। स्ता॒वाः। नाम॑। सः। नः॒। इ॒दम्। ब्रह्म॑। क्ष॒त्रम्। पा॒तु॒। तस्मै॑। स्वाहा॑। वाट्। ताभ्यः॑। स्वाहा॑ ॥४२ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    भुज्युः सुपर्णा यज्ञो गन्धर्वस्तस्य दक्षिणाऽअप्सरस स्तावा नाम । स न इदम्ब्रह्म क्षत्रम्पातु तस्मै स्वाहा वाट्ताभ्यः स्वाहा ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    भुज्युः। सुपर्ण इति सुऽपर्णः। यज्ञः। गन्धर्वः। तस्य। दक्षिणाः। अप्सरसः। स्तावाः। नाम। सः। नः। इदम्। ब्रह्म। क्षत्रम्। पातु। तस्मै। स्वाहा। वाट्। ताभ्यः। स्वाहा॥४२॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 18; मन्त्र » 42
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे मनुष्यानो, जो (यज्ञ) (भुज्यु:) सुख प्राप्त करण्याचा हेतू असून (सुपर्ण:) पालनीय वा अवश्यमेव करणीय कर्म आहे, तसेच जो (गन्धर्व:) वाणीचे धारण करणारा (यज्ञाच्यावेळी मंत्रपाठ वा मंत्र गायन होत असल्यामुळे जो वाणी शुद्ध करणारा) आहे, असा (यज्ञ:) यज्ञ संगतीकरणाचा (एकत्वाचा) मुख्य कर्म आहे (यज्ञामुळे सर्व एकत्र येतात व समाजात एकत्व नांदते) (तस्य) त्य यज्ञाच्यावेळी (दक्षिणा:) सुपात्र उत्तम धर्मात्माजनांना ज्या दक्षिणा दिल्या जातात ती (अप्सरस्त्र:) प्राणांना नवोत्साह देणार्‍या आणि (स्तावा:) प्रशंसनीय असतात, असे सर्वत्र (नाम) प्रसिद्ध आहे. (स:) तो यज्ञ ज्याप्रमाणे (न:) आमचे तसेच (इदम्) या (ब्रह्म) विद्वान ब्राह्मणाचे आणि (क्षत्रम्) चक्रवर्ती राजाचे (पातु) रक्षण करो तद्वत तुम्ही (सर्व गृहस्थजन) देखील त्या यज्ञाचे अनुष्ठान करा. (स्वाहा) त्या यज्ञासाठी उत्तम विकर्म (विधी) करा आणि (ताभ्य:) त्या यज्ञप्रसंगी ज्या दक्षिणा दिल्या जातात; त्यांचा उपयोग (स्वाहा) उत्तम रीत्या उत्तम कर्म करण्यात करा ॥42॥

    भावार्थ - भावार्थ - जे लोक दररोज अग्निहोम आदी यज्ञ करतात, ते सार्‍या जगात सुखांची वृद्धी करतात. सर्वांनी हे सत्य जाणले पाहिजे ॥42॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top