Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 24
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 24/ मन्त्र 23
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - अग्न्यादयो देवताः छन्दः - पङ्क्तिः स्वरः - पञ्चमः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    6

    अ॒ग्नये॑ कु॒टरू॒नाल॑भते॒ वन॒स्पति॑भ्य॒ऽउलू॑कान॒ग्नीषोमा॑भ्यां॒ चाषा॑न॒श्विभ्यां॑ म॒यूरा॑न् मि॒त्रावरु॑णाभ्यां क॒पोता॑न्॥२३॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒ग्नये॑। कु॒टरू॑न्। आ। ल॒भ॒ते॒। वन॒स्पति॑भ्य॒ इति॑ वन॒स्पति॑ऽभ्यः। उलू॑कान्। अ॒ग्नीषोमा॑भ्याम्। चाषा॑न्। अ॒श्विभ्या॒मित्य॒श्विऽभ्या॑म्। म॒यूरा॑न्। मि॒त्रावरु॑णाभ्याम्। क॒पोता॑न् ॥२३ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    अग्नये कुटरूनालभते वनस्पतिभ्यऽउलूकानग्नीषोमाभ्याञ्चाषानश्विभ्याम्मयूराभ्याङ्कपोतान् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    अग्नये। कुटरून्। आ। लभते। वनस्पतिभ्य इति वनस्पतिऽभ्यः। उलूकान्। अग्नीषोमाभ्याम्। चाषान्। अश्विभ्यामित्यश्विऽभ्याम्। मयूरान्। मित्रावरुणाभ्याम्। कपोतान्॥२३॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 24; मन्त्र » 23
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ -हे मनुष्यांनो, जसे पक्ष्यांची गुण आणि स्वभाव जाणणारा पक्षीपालक मनुष्य, (अग्नेय) अग्नीसाठी (कुटरून्) कोंबडी (बाळतो, म्हणजे त्यांच्यातील लाभ घेऊन त्यांची हत्या न करता त्यांच्या पासून लाभ घेतो) तसेच जसे (वनस्पतिभ्यः) वनस्पतीसाठी फुले-फळें नसणार्‍या वा ज्यावर फळे-फुले येत नाहीत, अशा वृक्षादीसाठी (उलूकान्) उलूकादीची (व्यवस्त्रा करतो) (अग्नीषोमाभ्यां) अग्नी आणि सोम यांसाठी (चाषान्) नीळकंठ पक्ष्यांना (सांभाळतो) तसेच (अश्‍विभ्याम्) सूर्यचंद्रासाठी (मयूरान्) मोर (पाळतो) आणि (मित्रावरुणाभ्याम्) मित्र व वरूण यांच्यासाठी (कपोतान्) कबूतरें चांगल्याप्रकारे प्राप्त करतो (व या सर्व पक्ष्यांचे सांभाळ आणि संवर्धन करतो) तसे, हे मनुष्यांनो, तुम्हीही करा ॥23॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. कोंबडा आदी पक्ष्यांचे गुण ज्या लोकांना माहीत आहेत, ते अशा पक्ष्यांचे पालन आणि वंशवर्धन करतात. ॥23॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top