Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 25/ मन्त्र 27
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - यज्ञो देवता छन्दः - त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    2

    यद्ध॑वि॒ष्यमृतु॒शो दे॑व॒यानं॒ त्रिर्मानु॑षाः॒ पर्यश्वं॒ नय॑न्ति।अत्रा॑ पू॒ष्णः प्र॑थ॒मो भा॒गऽए॑ति य॒ज्ञं दे॒वेभ्यः॑ प्रतिवे॒दय॑न्न॒जः॥२७॥

    स्वर सहित पद पाठ

    यत्। ह॒वि॒ष्य᳖म्। ऋ॒तु॒श इत्यृ॑तु॒ऽशः। दे॒व॒यान॒मिति॑ देव॒ऽयान॑म्। त्रिः। मानु॑षाः। परि॑। अश्व॑म्। नय॑न्ति। अत्र॑। पू॒ष्णः। प्र॒थ॒मः। भा॒गः। ए॒ति॒। य॒ज्ञम्। दे॒वेभ्यः॑। प्र॒ति॒वे॒दय॒न्निति॑ प्रतिऽवे॒दय॑न्। अ॒जः ॥२७ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    यद्धविष्यमृतुशो देवयानन्त्रिर्मानुषाः पर्यश्वन्नयन्ति । अत्रा पूष्णः प्रथमो भाग एति यज्ञन्देवेभ्यः प्रतिवेदयन्नजः ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    यत्। हविष्यम्। ऋतुश इत्यृतुऽशः। देवयानमिति देवऽयानम्। त्रिः। मानुषाः। परि। अश्वम्। नयन्ति। अत्र। पूष्णः। प्रथमः। भागः। एति। यज्ञम्। देवेभ्यः। प्रतिवेदयन्निति प्रतिऽवेदयन्। अजः॥२७॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 25; मन्त्र » 27
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (यत्) जे (मानुषाः) लोक (ऋतुशः) ज्या त्या ऋतूला अनुकूल अशा (हविष्यम्) होमसाठी उपयुक्त पदार्थ (वाहून नेतात) आणि (देवयानम्) दिव्यगुणधारी विद्वानांपर्यंत (आम्हाला आपल्या पाठीवर बसवून नेतात) असे (अश्‍वम्) शीघ्रगामी प्राणी घोडे (त्रिः) तीनवेळा (पीर, नयन्ति) सर्वत्र सर्व दिशांकडे नेतात, (ते सदा सर्वदा रक्षणीय वा पालनीय आहेत) तसेच (अत्र) या संसारात (पूष्णः) पोषण करणार्‍या (आम्हाला ज्ञान व उपदिशाद्वारे समृद्ध करणारे) आणि (प्रथमः) (भागः) सर्वप्रथम ज्यांचा सत्कारप्राप्तीचा अधिकार आहे अशा (देवेभ्यः) विद्वांना (यऋम्) सत्कार करण्यासाठी व (प्रतिवेदयन्) आमच्या मनातील आदरभाव व्यक्त करण्यासाठी जो (अजः) विशेष पशू बकरा (एति) प्राप्त होतो, तो सर्वांनी सदा रक्षण करावे, (बकरा पाळावा, विद्वानांच्या सत्कार करण्याची ही एक पद्धत आहे) ॥27॥

    भावार्थ - भावार्थ - जे लोक ऋतूप्रमाणे अनुकूल आहार-विहार करतात, त्या त्या ऋतूचे गुण व लाभ ओळखून त्याचा फायदा घेतात तसेच घोडा, बकरा आदी पशूंचे पालन-रक्षणादी कार्यें करतात, ते अत्यंत सुखी होतात. ॥27॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top