Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 27/ मन्त्र 5
    ऋषिः - अग्निर्ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - स्वराट् पङ्क्तिः स्वरः - पञ्चमः
    1

    क्ष॒त्रेणा॑ग्ने॒ स्वायुः सꣳर॑भस्व मि॒त्रेणा॑ग्ने मित्र॒धेये॑ यतस्व।स॒जा॒तानां॑ मध्यम॒स्थाऽ ए॑धि॒ राज्ञा॑मग्ने विह॒व्यो दीदिही॒ह॥५॥

    स्वर सहित पद पाठ

    क्ष॒त्रेण॑। अ॒ग्ने॒। स्वायु॒रिति॑ सु॒ऽआयुः॑। सम्। र॒भ॒स्व॒। मि॒त्रेण॑। अ॒ग्ने॒। मि॒त्र॒धेय॒ इति॑ मित्र॒ऽधेये॑। य॒त॒स्व॒ ॥ स॒जा॒ताना॒मिति॑ सऽजा॒ताना॑म्। म॒ध्य॒म॒स्था इति॑ मध्यम॒ऽस्थाः। ए॒धि॒। राज्ञा॑म्। अ॒ग्ने॒। वि॒ह॒व्य᳖ इति॑ विऽह॒व्यः᳖। दी॒दि॒हि॒। इ॒ह ॥५ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    क्षत्रेणाग्ने स्वायुः सँ रभस्व मित्रेणाग्ने मित्रधेये यतस्व । सजातानाम्मध्यमस्थाऽएधि राज्ञामग्ने विहव्यो दीदिहीह ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    क्षत्रेण। अग्ने। स्वायुरिति सुऽआयुः। सम्। रभस्व। मित्रेण। अग्ने। मित्रधेय इति मित्रऽधेये। यतस्व॥ सजातानामिति सऽजातानाम्। मध्यमस्था इति मध्यमऽस्थाः। एधि। राज्ञाम्। अग्ने। विहव्य इति विऽहव्यः। दीदिहि। इह॥५॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 27; मन्त्र » 5
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ- हे (अग्ने) अग्निवत तेजस्वी विद्वान, आपण (इह) या जगात वा राज्यात (क्षत्रेण) राज्य आणि धन यांच्या साहाय्याने (स्वायूः) सुंदर युवावस्थेत (सम्, रभस्व) राज्य कार्याचा सुंदर आरंभ करा हे (अग्ने) विद्येने आणि विदयानें शोभायमान हे राजा (मित्रेण) धर्मात्मा विद्वान मित्रांशी (मित्रधेये) मित्रत्वाने वागण्याच्या पद्धतीने (यतस्व) प्रवास करा. हे (अग्ने) न्यायाचा प्रकाश पाडणारे सभापती, (सजातानाम्) सोबत जन्माला आलेले, एका वयाचे (राज्ञाम्) धर्मात्मा राजधिराजांच्यामधे आपण (मध्यमस्थाः) मध्यस्थ अथवा वादी-प्रतिवादीमधे सलोखा घडवून आणणारे (एधि) व्हा आणि (विहव्यः) विशेषत्वाने स्तूत्य व प्रशंसनीय होऊन (दीदिहि) दीप्तिमान वा कीर्तिमंत व्हा. ॥5॥

    भावार्थ - भावार्थ - सभापती राजा याने ब्रह्मचर्यामुळे दीर्घायू व्हावे सत्य आणि धर्मा विषयी प्रेम असणार्‍या मंत्रीगणांशी चर्चा करावी, अन्य राजांशी सन्धी वा मैत्री करावी, पक्षपात सोडून न्यायाने निवाडा देणारा न्यायाधीश व्हावे, सुलक्षणी असून दुर्व्यसनांपासून दूर रहावे, तसेच धैर्यशांती आणि अप्रमाद या प्रयत्नांनी धर्म, अर्थ, काम आणि मोक्ष यांची प्राप्ती करावी. ॥5॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top