Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 28
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 28/ मन्त्र 25
    ऋषिः - सरस्वत्यृषिः देवता - इन्द्रो देवता छन्दः - भुरिगतिजगती स्वरः - निषादः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    2

    होता॑ यक्ष॒त्तनू॒नपा॑तमु॒द्भिदं॒ यं गर्भ॒मदि॑तिर्द॒धे शुचि॒मिन्द्रं॑ वयो॒धस॑म्।उ॒ष्णिहं॒ छन्द॑ऽ इन्द्रि॒यं दि॑त्य॒वाहं॒ गां वयो॒ दध॒द्वेत्वाज्य॑स्य॒ होत॒र्यज॑॥२५॥

    स्वर सहित पद पाठ

    होता॑। य॒क्ष॒त्। तनू॒नपा॑त॒मिति॒ तनू॒ऽनपा॑तम्। उ॒द्भिद॒मित्यु॒त्ऽभिद॑म्। यम्। गर्भ॑म्। अदि॑तिः। द॒धे। शुचि॑म्। इन्द्र॑म्। व॒यो॒धस॒मिति॑ वयः॒धस॑म्। उ॒ष्णिह॑म्। छन्दः॑। इ॒न्द्रि॒यम्। दि॒त्य॒वाह॒मिति॑ दित्य॒ऽवाह॑म्। गाम्। वयः॑। दध॑त्। वेतु॑। आज्य॑स्य। होतः॑। यज॑ ॥२५ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    होता यक्षत्तनूनपातमुद्भिदँयङ्गर्भमदितिर्दधे शुचिमिन्द्रँवयोधसम् । उष्णिहञ्छन्दऽइन्द्रियन्दित्यवाहङ्गाँवयो दधद्वेत्वाज्यस्य होतर्यज ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    होता। यक्षत्। तनूनपातमिति तनूऽनपातम्। उद्भिदमित्युत्ऽभिदम्। यम्। गर्भम्। अदितिः। दधे। शुचिम्। इन्द्रम्। वयोधसमिति वयःधसम्। उष्णिहम्। छन्दः। इन्द्रियम्। दित्यवाहमिति दित्यऽवाहम्। गाम्। वयः। दधत्। वेतु। आज्यस्य। होतः। यज॥२५॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 28; मन्त्र » 25
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे (होतः) ज्ञानयज्ञकर्ता, महोदय, (तनूनपातम्) शरीराचे रक्षक आणि (उद्भिदम्) शरीराचे भेदम करून बाहेर निघणार्‍या (गर्भम्) गर्भाला (अद्दितिः) जशी एक माता धारण करते, त्याप्रमाणे (होता) होता सद्गुणांचे ग्रहण करतो. (यम्) ज्याला तो (दधे) धारण करतो, ते (वयोधसम्) आयुची वृद्धी करणार्‍या (शुचिम्) पवित्र (इन्द्रम्) सूर्याला (सूर्यापर्यंत) (यक्षत्) होम केलेले पदार्थ पोहचवितो. तो होता (आज्यस्य) विज्ञान विषयक (उष्णिहम्) उष्णिक् छन्दात सांगितलेले (छन्यः) प्रेरणादायी ज्ञान (इंन्द्रियम्) प्राण्यांना श्रोत्र आदी इंद्रियापर्यंत जाते तसेच (दित्यवाहम्) खंडित ज्ञान (थोडे फार ज्ञान) नेणारे (गाम्) वाणीला आणि (वयः) सुंदर पक्ष्यांना (दधत्) धारण करीत (वेतु) ते ज्ञान होत्याला प्राप्त होते, तद्वत हे होता, तुम्हीही त्या लोकांची (यज) संगती करीत जा. ॥25॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. जे मनुष्यानो, जशी एक माता गर्भात व जन्मानंतर आपल्या बाळाची काळजी घेते, तशी तुम्ही आपल्या शरीराचे व इंद्रियांचे रक्षा करीत आपले विद्या-ज्ञान व वयोमान वाढवा. ॥25॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top