ऋग्वेद - मण्डल 10/ सूक्त 119/ मन्त्र 13
ऋषि: - लबः ऐन्द्रः
देवता - आत्मस्तुतिः
छन्दः - निचृद्गायत्री
स्वरः - षड्जः
गृ॒हो या॒म्यरं॑कृतो दे॒वेभ्यो॑ हव्य॒वाह॑नः । कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ ॥
स्वर सहित पद पाठगृ॒हः । या॒मि॒ । अर॑म्ऽकृतः । दे॒वेभ्यः॑ । ह॒व्य॒ऽवाह॑नः । कु॒वित् । सोम॑स्य । अपा॑म् । इति॑ ॥
स्वर रहित मन्त्र
गृहो याम्यरंकृतो देवेभ्यो हव्यवाहनः । कुवित्सोमस्यापामिति ॥
स्वर रहित पद पाठगृहः । यामि । अरम्ऽकृतः । देवेभ्यः । हव्यऽवाहनः । कुवित् । सोमस्य । अपाम् । इति ॥ १०.११९.१३
ऋग्वेद - मण्डल » 10; सूक्त » 119; मन्त्र » 13
अष्टक » 8; अध्याय » 6; वर्ग » 27; मन्त्र » 7
Acknowledgment
अष्टक » 8; अध्याय » 6; वर्ग » 27; मन्त्र » 7
Acknowledgment
भाष्य भाग
हिन्दी (1)
पदार्थ
(देवेभ्यः) इन्दियों के लिये (हव्यवाहनः) उसके ग्राह्यभाग का प्राप्त करानेवाला मैं आत्मा (अरङ्कृतः) सामर्थ्ययुक्त हुआ (गृहः) अनुग्रहकर्त्ता (यामि) प्राप्त होता हूँ ॥१३॥
भावार्थ
परमात्मा के आनन्दरस का बहुत पान कर चुकनेवाला ऊँची-ऊँची भूमियों को प्राप्त होता हुआ मोक्ष के दीर्घ जीवन को भोगकर पुनः शरीर में देह में इन्द्रियों के भोगों को प्राप्त कराने के लिये सामर्थ्ययुक्त हुआ फिर देह में आता है-पुनर्जन्म धारण करता है, मुक्ति से पुनरावृत्त होता है ॥१३॥
संस्कृत (1)
पदार्थः
(देवेभ्यः-हव्यवाहनः) इन्द्रियेभ्यः-ततद्ग्राह्यस्य प्रापयिताऽहमात्मा (अरं कृतः-गृहः यामि) अलङ्कृतः सामर्थ्योपेतः-गृहः-अनुग्रहकर्त्ता प्राप्तो भवामि ॥१३॥
English (1)
Meaning
Receiving the light and ecstasy of divinity, beatified by grace, I have become the fire that carries the fragrances of love and faith to the divinities and the highest Divine, for I have drunk of the soma of the spirit divine and I have become the divine ecstasy itself.
मराठी (1)
भावार्थ
परमात्म्याच्या आनंदरसाचा अधिक पान करणारा उच्च भूमी (अवस्था) प्राप्त करत मोक्षाचे दीर्घजीवन भोगून पुन्हा शरीरात देहात इंद्रियांच्या भोगांना प्राप्त करण्यासाठी सामर्थ्ययुक्त होऊन देहात येतो. पुनर्जन्म धारण करतो व मुक्तीहून पुनरावृत्ती होते. ॥१३॥
Acknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Dhiman
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
Shri Virendra Agarwal
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal