पदार्थः -
(अस्य महतः-अमर्त्यस्य महित्वम्) एतस्य महद्भूतस्याविनश्वरस्य परमात्मनो महत्त्वं गुणगौरवं स्वरूपं वा (मर्त्यासु विक्षु-अपश्यम्) मरणधर्मिणीषु स्थावरजङ्गमप्रजासु व्याप्तमहं साक्षात् करोमि सम्यक् जानामि वा (नाना हनू विभृते सं भरेते) यस्य भिन्नभिन्नरूपे हनू इव हननसाधने आदानसाधने सर्वत्र सर्वं संगृह्णीतः (असिन्वती बप्सती भूरि-अत्तः) ये ते हनू बन्धनरहिते स्वतन्त्रे प्रतिबन्धरहिते भक्षयन्त्यौ भक्षणशीले अपर्याप्तं भक्षयतः “अत्ता चराचरग्रहणात्” [वेदान्त] संहारकाले सर्वाः प्रजाः भक्षयति स परमात्मा ॥१॥

Meaning -
I see and realise the sublime presence of this immortal Agni among mortals whose complementary catalytic powers open and close and open like the jaws of a living being, disjoining and joining together insatiably and relentlessly, creating, destroying and recreating new forms from old ones, and ultimately consume all things thereby consummating and completing the process of evolution back into involution and annilation.

भावार्थ - परमात्मा महान व विभू आहे. त्याची महानता संपूर्ण स्थावर व जंगम वस्तूंमध्ये व्याप्त आहे. प्रलयाच्या वेळी सर्वांना आपल्यामध्ये सामावून घेतो. अशा उत्पादक, धारक, संहारकाला मानावे व त्याची उपासना करावी. ॥१॥