Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 8 के सूक्त 44 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 44/ मन्त्र 12
    ऋषिः - विरूप आङ्गिरसः देवता - अग्निः छन्दः - विराड्गायत्री स्वरः - षड्जः

    अ॒ग्निः प्र॒त्नेन॒ मन्म॑ना॒ शुम्भा॑नस्त॒न्वं१॒॑ स्वाम् । क॒विर्विप्रे॑ण वावृधे ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒ग्निः । प्र॒त्नेन॑ । मन्म॑ना । शुम्भा॑नः । त॒न्व॑म् । स्वाम् । क॒विः । विप्रे॑ण । व॒वृ॒धे॒ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अग्निः प्रत्नेन मन्मना शुम्भानस्तन्वं१ स्वाम् । कविर्विप्रेण वावृधे ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    अग्निः । प्रत्नेन । मन्मना । शुम्भानः । तन्वम् । स्वाम् । कविः । विप्रेण । ववृधे ॥ ८.४४.१२

    ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 44; मन्त्र » 12
    अष्टक » 6; अध्याय » 3; वर्ग » 38; मन्त्र » 2
    Acknowledgment

    इंग्लिश (1)

    Meaning

    Agni, omniscient visionary of existence, gracious and refulgent by virtue of ancient and eternal light of knowledge and age-old songs of the poet, is exalted along with the celebrant.

    मराठी (1)

    भावार्थ

    याचे तात्पर्य असे की, मनाने व प्रेमाने ध्यात, गीत, स्तुत झाल्यावर तो (ईश्वर) प्रसन्न होतो व त्या उपासकाबरोबर सदैव निवास करतो. ॥१२॥

    संस्कृत (1)

    विषयः

    परमात्मा कथं प्रसीदतीत्यनया दर्शयति ।

    पदार्थः

    प्रत्नेन=पुराणेन=नित्येन । मन्मना=मननीयेन स्तोत्रेण मनसा वा ध्यातः । कविरग्निः । स्वां=तन्वं स्वीयामुपासकतनुम् । शुम्भानः=प्रकाशयन् । विप्रेण=मेधाविनोपासकेन वावृधे=वर्धते तिष्ठतीत्यर्थः ॥१२ ॥

    हिन्दी (1)

    विषय

    परमात्मा कैसे प्रसन्न होता है, इस ऋचा से दिखलाते हैं ।

    पदार्थ

    (प्रत्नेन) पुरातन नित्य (मन्मना) मननीय स्तोत्र से अथवा मन से ध्यात वह (कविः+अग्निः) महाज्ञानी कवीश्वर सर्वाधार ईश्वर (स्वाम्+तन्वम्) स्वकीय उपासक की तनु को (शुम्भानः) प्रकाशित करता हुआ (विप्रेण) उस उपासक के साथ (वावृधे) रहता है ॥१२ ॥

    भावार्थ

    इस का तात्पर्य्य यह है कि मन से और प्रेम से ध्यात, गीत, स्तुत होने पर वह प्रसन्न होता है और उस उपासक के साथ सदा निवास करता है ॥१२ ॥

    Top