ऋग्वेद - मण्डल 9/ सूक्त 29/ मन्त्र 4
विश्वा॒ वसू॑नि सं॒जय॒न्पव॑स्व सोम॒ धार॑या । इ॒नु द्वेषां॑सि स॒ध्र्य॑क् ॥
स्वर सहित पद पाठविश्वा॑ । वसू॑नि । स॒म्ऽजय॑न् । पव॑स्व । सो॒म॒ । धार॑या । इ॒नु । द्वेषां॑सि । स॒ध्र्य॑क् ॥
स्वर रहित मन्त्र
विश्वा वसूनि संजयन्पवस्व सोम धारया । इनु द्वेषांसि सध्र्यक् ॥
स्वर रहित पद पाठविश्वा । वसूनि । सम्ऽजयन् । पवस्व । सोम । धारया । इनु । द्वेषांसि । सध्र्यक् ॥ ९.२९.४
ऋग्वेद - मण्डल » 9; सूक्त » 29; मन्त्र » 4
अष्टक » 6; अध्याय » 8; वर्ग » 19; मन्त्र » 4
Acknowledgment
अष्टक » 6; अध्याय » 8; वर्ग » 19; मन्त्र » 4
Acknowledgment
भाष्य भाग
संस्कृत (1)
पदार्थः
(सोम) हे परमात्मन् ! (विश्वा वसूनि सञ्जयन्) भवान् मदर्थं समस्तं धनाद्यैश्वर्य्यं वर्द्धयन् (धारया पवस्व) आनन्दवृष्ट्या मां पुनीहि (इनु द्वेषांसि सध्र्यक्) सर्वप्रकारं द्वेषमपि निराकुरु ॥४॥
हिन्दी (1)
पदार्थ
(सोम) हे परमात्मन् ! (विश्वा वसूनि सञ्जयन्) आप मेरे लिये सम्पूर्ण धनादि ऐश्वर्य को बढ़ा कर (धारया पवस्व) आनन्द की वृष्टि से हम को पवित्र करिये (इनु द्वेषांसि सध्र्यक्) और सब प्रकार के द्वेषों को भी साथ ही दूर करिये ॥४॥
भावार्थ
इस मन्त्र में इस बात का उपदेश किया है कि जो पुरुष अपना अभ्युदय चाहे, वह रागद्वेषरूपी समुद्र की लहरों में कदापि न पड़े। क्योंकि जो लोग राग-द्वेष के प्रवाह में पड़कर बह जाते हैं, वे आत्मिक सामाजिक तथा शारीरिक तीनों की उन्नतियों को नहीं कर सकते, इसलिये पुरुष को चाहिये कि वह राग-द्वेष के भावों से सर्वथा दूर रहे ॥४॥
इंग्लिश (1)
Meaning
Flow forth profusely, O Soma, lord of peace and glory, by stream and shower, bringing and bestowing abundant wealth, honour and excellence of the world on us, and throw out all jealousy, enmity and malignity far away from us.
मराठी (1)
भावार्थ
जो पुरुष आपला अभ्युदय इच्छितो त्याने राग-द्वेषाच्या समुद्र लहरीत कधीही पडता कामा नये. कारण जे लोक राग-द्वेषाच्या प्रवाहात वाहून जातात ते आत्मिक, सामाजिक व शारीरिक तिन्ही प्रकारची उन्नती करू शकत नाहीत. त्यासाठी सर्व पुरुषांनी रागद्वेषांपासून संपूर्णपणे दूर राहावे. ॥४॥
Acknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Dhiman
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
Shri Virendra Agarwal
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal