English
साइडबार
ऋग्वेद - मण्डल 1/ सूक्त 52/ मन्त्र 12
ऋषिः - सव्य आङ्गिरसः
देवता - इन्द्र:
छन्दः - निचृत्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
त्वम॒स्य पा॒रे रज॑सो॒ व्यो॑मनः॒ स्वभू॑त्योजा॒ अव॑से धृषन्मनः। च॒कृ॒षे भूमिं॑ प्रति॒मान॒मोज॑सो॒ऽपः स्वः॑ परि॒भूरे॒ष्या दिव॑म् ॥
स्वर सहित पद पाठत्वम् । अ॒स्य । पा॒रे । रज॑सः । विऽओ॑मनः । स्वभू॑तिऽओजाः । अव॑से । धृ॒ष॒त्ऽम॒नः॒ । च॒कृ॒षे । भूमि॑म् । प्र॒ति॒ऽमान॑म् । ओज॑सः । अ॒पः । स्वरिति॑ स्वः॑ । प॒रि॒ऽभूः । ए॒षि॒ । आ । दिव॑म् ॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वमस्य पारे रजसो व्योमनः स्वभूत्योजा अवसे धृषन्मनः। चकृषे भूमिं प्रतिमानमोजसोऽपः स्वः परिभूरेष्या दिवम् ॥
स्वर रहित पद पाठत्वम्। अस्य। पारे। रजसः। विऽओमनः। स्वभूतिऽओजाः। अवसे। धृषत्ऽमनः। चकृषे। भूमिम्। प्रतिऽमानम्। ओजसः। अपः। स्व१रिति स्वः। परिऽभूः। एषि। आ। दिवम् ॥
ऋग्वेद - मण्डल » 1; सूक्त » 52; मन्त्र » 12
अष्टक » 1; अध्याय » 4; वर्ग » 14; मन्त्र » 2
अष्टक » 1; अध्याय » 4; वर्ग » 14; मन्त्र » 2
विषय - स्तुती
व्याखान -
परम ऐश्वर्ययुक्त परमात्मा! अन्तरिक्षांच्या अलीकडे व पलीकडे आपल्या ऐश्वर्यानि आणि चलाने विराजमान होणाऱ्या व दुष्ट माणसांचा अपमान आणि तिरस्कार करून सर्व जगाच्या व विशेषतः आमच्या (अवसे) सम्यक रक्षणासाठी (त्वम्) तू सावधान असतोस. त्यामुळे आम्ही निर्भय असून आनंदी आहोत. योडे (दिवम्) विशाल आकाश (भूमिम्) भूमी व (स्वः) सुखविशेष ज्यांना प्राप्त आहेत असे मध्यस्थ लोक या सर्वाना तू आपल्या सामर्थ्याने निर्माण करून योग्यरीत्या धारण करीत आहेस. (परिभूः एषि) सर्वत्र वर्तमान असून तू सर्वांना प्राप्त होत आहेस. (आदिवम्) प्रकाशयुक्त सूर्यलोइयादी (अपः) अन्तरिक्षलोक व जल या सर्वाचा परिमाणकर्ता तूच आहेस. तू अपरिमेय आहेस. कृपया आम्हाला तुझ्यासंबंधी व सृष्टिसंबंधीचे विज्ञान कळू दे. ॥१३॥
इस भाष्य को एडिट करें