English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 631
ऋषिः - सार्पराज्ञी
देवता - सूर्यः
छन्दः - गायत्री
स्वरः - षड्जः
काण्ड नाम - आरण्यं काण्डम्
3
अ꣣न्त꣡श्च꣢रति रोच꣣ना꣢꣫स्य प्रा꣣णा꣡द꣢पान꣣ती꣢ । व्य꣢꣯ख्यन्महि꣣षो꣡ दिव꣢꣯म् ॥६३१॥
स्वर सहित पद पाठअ꣣न्त꣡रिति꣢ । च꣣रति । रोचना꣢ । अ꣣स्य꣢ । प्रा꣣णा꣢त् । प्र꣣ । आना꣢त् । अ꣣पानती꣢ । अ꣣प । अनती꣢ । वि । अ꣣ख्यत् । महिषः꣢ । दि꣡व꣢꣯म् ॥६३१॥
स्वर रहित मन्त्र
अन्तश्चरति रोचनास्य प्राणादपानती । व्यख्यन्महिषो दिवम् ॥६३१॥
स्वर रहित पद पाठ
अन्तरिति । चरति । रोचना । अस्य । प्राणात् । प्र । आनात् । अपानती । अप । अनती । वि । अख्यत् । महिषः । दिवम् ॥६३१॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 631
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 6; अर्ध-प्रपाठक » 3; दशतिः » 5; मन्त्र » 5
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 6; खण्ड » 5;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 6; अर्ध-प्रपाठक » 3; दशतिः » 5; मन्त्र » 5
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 6; खण्ड » 5;
Acknowledgment
भावार्थ - प्राण, अपान, व्यान, उदान, समान शरीरात स्थित असून प्राण-अपान जो व्यापार करतात. तो परमेश्वराच्या महिमेनेच करतात. जसे उपनिषदकार ऋषीने म्हटलेले आहे - ‘परमेश्वर प्राणाचाही प्राण आहे (केन. १/२) परमेश्वराने निर्माण केलेला सूर्यही आपल्या किरणांनी प्राण्यांना प्राण प्रदान करतो व प्राणापान इत्यादी क्रियांमध्ये सहायक होतो. जसे प्रश्नोपनिषद म्हणतो - ‘हा सूर्य प्रजेचा प्राण बनून उदित होत आहे’ (प्रश्न. १/८) परमेश्वरच सूर्याद्वारे आकाशातील पिंडांना प्रकाशित करतो ॥५॥
इस भाष्य को एडिट करें