English
Sidebar
अथर्ववेद - काण्ड 6/ सूक्त 136/ मन्त्र 1
सूक्त - वीतहव्य
देवता - नितत्नीवनस्पतिः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - केशदृंहण सूक्त
दे॒वी दे॒व्यामधि॑ जा॒ता पृ॑थि॒व्याम॑स्योषधे। तां त्वा॑ नितत्नि॒ केशे॑भ्यो॒ दृंह॑णाय खनामसि ॥
स्वर सहित पद पाठदे॒वी । दे॒व्याम् । अधि॑ । जा॒ता । पृ॒थि॒व्याम् । अ॒सि॒ । ओ॒ष॒धे॒ । ताम् । त्वा॒ । नि॒ऽत॒त्नि॒ । केशे॑भ्य: । दृंह॑णाय । ख॒ना॒म॒सि॒ ॥१३६.१॥
स्वर रहित मन्त्र
देवी देव्यामधि जाता पृथिव्यामस्योषधे। तां त्वा नितत्नि केशेभ्यो दृंहणाय खनामसि ॥
स्वर रहित पद पाठदेवी । देव्याम् । अधि । जाता । पृथिव्याम् । असि । ओषधे । ताम् । त्वा । निऽतत्नि । केशेभ्य: । दृंहणाय । खनामसि ॥१३६.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 6; सूक्त » 136; मन्त्र » 1
Translation -
Born from the bosom of wide Earth, the Goddess, godlike plant, art thou, So we Nitatni !dig thee up to strengthen and fix fast the hair.
Footnote -
Nitatni an unidentified plant with deep roots and therefore supposed to strengthen the roots of the hair. Kachmachi, Jivanti, Bharingraj and Bhangra are other plants, whose juice, rubbed on the hair strengthens them and helps in their growth. The exact nature of Nitatni is not known. Medical men should make research to find out the full particulars of the medicine. Godlike: Efficacious, healing, According to Raj Nighantu, देवी plant denotes six hair medicines, named (1) Moorcha (2) Spreekka (3) Sehdevi (4) Devdroni (5) Kesar (6) AdityaBhakta (137-1) Griffith and Sayana consider Jamadagni, Veethavya and Asita to be the names of Rishis. This explanation is unacceptable as thereis no history in the Vedas. Jamadagni and Veethavya mean learned, experienced physicians. Asita means God free from bondage.