English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 692
ऋषिः - गौरिवीतिः शाक्त्यः
देवता - पवमानः सोमः
छन्दः - काकुभः प्रगाथः (विषमा ककुप्, समा सतोबृहती)
स्वरः - ऋषभः
काण्ड नाम -
0
प꣡व꣢स्व꣣ म꣡धु꣢मत्तम꣣ इ꣡न्द्रा꣢य सोम क्रतु꣣वि꣡त्त꣢मो꣣ म꣡दः꣢ । म꣡हि꣢ द्यु꣣क्ष꣡त꣢मो꣣ म꣡दः꣢ ॥६९२॥
स्वर सहित पद पाठप꣡वस्व꣢꣯ । म꣡धु꣢꣯मत्तमः । इ꣡न्द्रा꣢꣯य । सो꣣म । क्रतुवि꣡त्त꣢मः । क्र꣣तु । वि꣡त्त꣢꣯मः । म꣡दः꣢꣯ । म꣡हि꣢꣯ । द्यु꣣क्ष꣡त꣢मः । द्यु꣣ । क्ष꣡त꣢꣯मः । म꣡दः꣢꣯ ॥६९२॥
स्वर रहित मन्त्र
पवस्व मधुमत्तम इन्द्राय सोम क्रतुवित्तमो मदः । महि द्युक्षतमो मदः ॥६९२॥
स्वर रहित पद पाठ
पवस्व । मधुमत्तमः । इन्द्राय । सोम । क्रतुवित्तमः । क्रतु । वित्तमः । मदः । महि । द्युक्षतमः । द्यु । क्षतमः । मदः ॥६९२॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 692
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » ; सूक्त » 16; मन्त्र » 1
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 5; सूक्त » 2; मन्त्र » 1
Acknowledgment
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 1; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » ; सूक्त » 16; मन्त्र » 1
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 1; खण्ड » 5; सूक्त » 2; मन्त्र » 1
Acknowledgment
विषय - प्रथम ऋचेची व्याख्या पूर्वार्चिक भागात क्र. ५७८ वर केलेली असून, तेथे त्याचा अर्थ परमेश्वराकडून प्राप्त होणाऱ्या आनंदरसाविषयी केला आहे. येथे आचार्याकडून प्राप्त होणाऱ्या ज्ञानरसाविषयीचा अर्थ सांगितला आहे.
शब्दार्थ -
(साधक/उपासक म्हणत आहेत) हे (सोम) ब्रह्मज्ञान रस तू (मधुमत्तम:) सर्वांहून मधुर असून, आम्हा साधकांना (परस्व) पवित्र कर. तुझ्याकडून मिळणारा (मद:) आनंद (इन्द्राय) माझ्या आत्म्यासाठी (क्रतुवित्रम:) प्रज्ञा आणि कर्म देणारा होतो. तसेच तुझ्याकडून मिळणारा (मद:) आनंद (महि) अत्यधिक (व्युक्षतम्:) माझ्या आत्म्यात तेज भरणारा आहे (म्हणून तू आचार्याकडून मला नेहमी प्राप्त होत राहा.) ।।१।।
भावार्थ - शिष्याने अथवा माणसाने आचार्याकडून ब्रह्मज्ञान प्राप्त करीत करीत ब्रह्माच्या गुण कर्म स्वभावाचे ध्यान करीत असावे. आणि याप्रकारे आपले जीवन पवित्र करीत राहावे. ।।१।।
इस भाष्य को एडिट करें